Καθώς η ασιατική υπερδύναμη βρίσκεται αντιμέτωπη με την οικονομική δυσαρέσκεια, οι ψηφιακοί λογοκριτές φιμώνουν τις φωνές όσων εκφράζουν αμφιβολίες για την εργασία, τον γάμο και την ποιότητα ζωής στη χώρα
Οι λογοκριτές στην Κίνα επιχειρούν να καταπολεμήσουν κάτι που υπερβαίνει την απλή πολιτική διαμαρτυρία στο διαδίκτυο. Πλέον στοχεύουν στη διάθεση των χρηστών, τιμωρώντας bloggers και influencers των οποίων οι αναρτήσεις αντανακλούν εξάντληση και έχουν ευρεία απήχηση σε μια χώρα όπου η αισιοδοξία υποχωρεί.
Σύμφωνα με τους New York Times, οι Αρχές επέβαλαν ποινές σε δύο bloggers που υποστήριζαν μια ζωή με λιγότερη εργασία και πίεση, σε έναν influencer που υποστηρίζει ότι η αποφυγή γάμου και δημιουργίας οικογένειας είναι οικονομικά συνετή, και σε έναν χρήστη γνωστό για τις απροκάλυπτες απόψεις του ότι η Κίνα εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με τις Δυτικές χώρες όσον αφορά την ποιότητα ζωής.
Αυτοί οι υποτιθέμενοι κυνικοί και σκεπτικιστές, δύο εκ των οποίων είχαν δεκάδες εκατομμύρια ακολούθους, βλέπουν τις τελευταίες εβδομάδες τους λογαριασμούς τους να αναστέλλονται ή να καταργούνται, καθώς η Ρυθμιστική Αρχή του Διαδικτύου της Κίνας διεξάγει μια νέα εκκαθάριση των εγχώριων μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Η δίμηνη εκστρατεία, την οποία ξεκίνησε η Διοίκηση Κυβερνοχώρου της Κίνας στα τέλη Σεπτεμβρίου, στοχεύει στην απομάκρυνση περιεχομένου που υποκινεί «υπερβολικά απαισιόδοξα συναισθήματα» και πανικό ή προωθεί ηττοπαθείς απόψεις, όπως ότι «η σκληρή δουλειά είναι άχρηστη», σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της υπηρεσίας.
«Στην πραγματικότητα, όλοι βιώνουμε κόπωση και άγχος ως αποτέλεσμα της εργασίας και της ζωής, αλλά αυτά τα αυθεντικά συναισθήματα αξίζουν σεβασμό και δεν πρέπει να ενισχύονται σκόπιμα για λόγους δημοτικότητας. Το διαδίκτυο δεν είναι χωματερή αρνητικότητας», αναφέρει το κρατικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο CCTV της Κίνας σε κύριο άρθρο του σχετικά με την εκστρατεία.
Σε όλον τον κόσμο κυριαρχούν συζητήσεις για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την προώθηση της οργής και της πόλωσης που τα κατακλύζουν, εξωθώντας στη βία. Η Ρυθμιστική Αρχή του Διαδικτύου στην Κίνα έχει διαμορφώσει την καμπάνια της με παρόμοιους όρους, εκφράζοντας ανησυχία για μηνύματα που υποδαυλίζουν διχασμούς με βάση το φύλο ή άλλες ομαδοποιημένες ταυτότητες, καθώς και για ζωντανές μεταδόσεις που εξυμνούν τον αυτοτραυματισμό και τη βία.
Ωστόσο η καταστολή των κινεζικών αρχών διαθέτει ένα σαφώς πολιτικό υποκείμενο ρεύμα. Καταδεικνύει την ανησυχία της ηγεσίας της για την εξάπλωση της δυσφορίας, την ώρα που η χώρα παλεύει με την οικονομική αβεβαιότητα, με μια ακραία αντιπαλότητα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και με την αυξανόμενη απογοήτευση στις τάξεις της νεολαίας.
Τα τελευταία χρόνια ορισμένοι νέοι επιλέγουν έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, προτιμώντας μια πιο λιτή διαβίωση, ή απλώς εγκαταλείπουν τις φιλοδοξίες τους και παραμένουν αδρανείς. Οι λογαριασμοί δύο bloggers γνωστών για την προώθηση ενός μινιμαλιστικού τρόπου ζωής, χωρίς άγχος και τρεξίματα, αποκλείστηκαν από την προσθήκη ακολούθων τους στα τέλη του περασμένου μήνα.
Το Πεκίνο ανησυχεί ότι ένα τέτοιο κύμα απαισιοδοξίας δεν αποθαρρύνει απλώς τους πολίτες από τη φιλοδοξία τους να γίνουν παραγωγικά μέλη της κοινωνίας, αλλά ενέχει και τον κίνδυνο να μετατραπεί σε κύμα κριτικής απέναντι στο κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα. Βασική αιτία του φαινομένου είναι η δυσαρέσκεια που προκαλεί η επιδείνωση των οικονομικών και κοινωνικών προοπτικών πολλών Κινέζων, που εκφράζουν με αυτό τον τρόπο το άγχος τους.
Αυτό το συναίσθημα ανησυχεί την κινεζική ηγεσία, που φοβάται ότι μπορεί να γίνει μεταδοτικό, όπως επισημαίνουν αναλυτές στους New York Times. Οι τοπικές κυβερνήσεις και οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αρχίζουν να αναλαμβάνουν δράση για να εκτελέσουν τις ντιρεκτίβες της ρυθμιστικής αρχής.
Στην πόλη Τσενγκτζόου της κεντρικής Κίνας, αξιωματούχοι ανακοίνωσαν την έρευνα δύο λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που σχολιάζουν αρνητικά την πόλη. Στο Σιάν, η τοπική ρυθμιστική αρχή του διαδικτύου ανακοίνωσε την τιμωρία πέντε λογαριασμών κοινωνικής δικτύωσης για «διάδοση ψευδών πληροφοριών» σχετικά με τις τιμές των κατοικιών και τους κανονισμούς περί ακινήτων.
Το Weibo, ένα δημοφιλές μικροϊστολόγιο στην Κίνα, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα την αναστολή άνω των 1.200 λογαριασμών που «διέδιδαν φήμες» σχετικά με την πορεία της κινεζικής οικονομίας και τα κυβερνητικά προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας.
Η Ρυθμιστική Αρχή του Διαδικτύου διέταξε τις πλατφόρμες να σβήσουν αναρτήσεις που χρησιμοποιούν μεμονωμένα ειδησεογραφικά γεγονότα για να υποδείξουν ευρύτερα κοινωνικά προβλήματα – ένα είδος σχολιασμού που, σύμφωνα με την ίδια, συνιστά «κακόβουλη παρερμηνεία» και τροφοδοτεί τον κυνισμό στην κοινωνία.
Ο θάνατος ενός ηθοποιού και η καμπάνια καταστολής
Οι Κινέζοι χρησιμοποιούν συχνά τέτοιες αναρτήσεις για να εκφράσουν την απογοήτευσή τους ή να μοιραστούν τους φόβους τους. Πρόσφατα περιστατικά, όπως σκάνδαλα ασφάλειας τροφίμων σε σχολεία, έκαναν τους κατοίκους να αμφισβητήσουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των κυβερνητικών αξιωματούχων. Πέρυσι, ένα κύμα επιθέσεων σε πολίτες πυροδότησε μια συζήτηση σχετικά με τις βαθιά ριζωμένες ανισότητες και την ψυχική υγεία στη σύγχρονη Κίνα.
Πιο πρόσφατα, οι χρήστες του διαδικτύου επικεντρώθηκαν στον θάνατο του κινέζου ηθοποιού Γιου Μενγκλόνγκ, το πτώμα του οποίου βρέθηκε τον περασμένο μήνα έξω από ένα πολυώροφο κτίριο στο Πεκίνο. Οι Αρχές, βασιζόμενες σε δήλωση της μητέρας του, ανακοίνωσαν ότι έπεσε κατά λάθος, αλλά τις επόμενες μέρες οι κινεζικές πλατφόρμες κατακλύστηκαν από αναπόδεικτες θεωρίες ότι οι Αρχές είχαν συγκαλύψει εγκληματική ενέργεια ή ότι επρόκειτο για αυτοκτονία.
Ο θάνατός του πυροδότησε ερωτήματα σχετικά με την εξουσία και τη διαφθορά στη βιομηχανία του θεάματος, καθώς και με τη διαφάνεια της αστυνομίας. Το Weibo περιόρισε τη συζήτηση για τον Γιου και ανέστειλε πάνω από 1.500 λογαριασμούς που ανέβαζαν αναρτήσεις σχετικά με αυτόν.
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Κίνας επιχειρούν και αυτά να παρουσιάσουν τη διαδικτυακή εκκαθάριση ως στόχευση όσων διακινούν την απελπισία για να εκμαιεύσουν κλικ. Το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο CCTV προειδοποίησε για αναρτήσεις χρηστών που μεταφέρουν μια ζοφερή εικόνα της ζωής στην Κίνα, μιλώντας για «συναισθηματικά αρπακτικά» που επιχειρούν να τραβήξουν την προσοχή διαδίδοντας ιστορίες.
Ωστόσο οι κρατικές επιχειρήσεις καταστολής περιεχομένου που εκμεταλλεύεται την απελπισία ίσως να φιμώνουν εκφράσεις αληθινής απογοήτευσης. Πολλοί Κινέζοι παραπονιούνται για τους στάσιμους μισθούς ή, πιο πρόσφατα, για το αν η εισαγωγή ενός νέου τύπου βίζας εργασίας για φοιτητές επιστημών και μηχανικής θα οδηγήσει τελικά σε λιγότερες θέσεις εργασίας.
Οι λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Χου Τσενφένγκ, ενός επισκευαστή αυτοκινήτων που έγινε influencer, του οποίου τα βίντεο αναδεικνύουν τη φτώχεια και την ανισότητα στην Κίνα, έχουν αφαιρεθεί από διάφορες πλατφόρμες. Αξιωματούχοι της επαρχίας Τσετσιάνγκ τον κατηγορούν ότι «λατρεύει τη Δύση».
Ο Ζανγκ Τζιμπιάο, ένας άλλος influencer και πρώην καθηγητής, γνωστός στο διαδίκτυο με το ψευδώνυμο «Ζανγκ Σιουεφένγκ», υποστηρίζει ότι οι μαθητές από φτωχές οικογένειες έχουν ελάχιστες πιθανότητες να εισέλθουν σε ελίτ επαγγέλματα, όπως τα χρηματοοικονομικά ή η ιατρική, χωρίς τις κατάλληλες κοινωνικές ή πολιτικές διασυνδέσεις. Οι λογαριασμοί του καταργήθηκαν από τις Αρχές.
Η καταστολή αποτελεί επίσης μια προσπάθεια περιορισμού της επιρροής των μεγαλύτερων πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης της Κίνας. Τον Σεπτέμβριο, η ρυθμιστική αρχή της χώρας κάλεσε για συζητήσεις εκπροσώπους από αρκετές δημοφιλείς πλατφόρμες, τις οποίες κατηγορεί για παραβιάσεις περιεχομένου.
Η Λαϊκή Ημερησία, το επίσημο φερέφωνο του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, αναφέρει σε κύριο άρθρο της ότι η καμπάνια καταστολής καθιστά σαφές πως οι πλατφόρμες δεν μπορούν πλέον να επιτρέπουν την απαισιοδοξία να πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα. «Η σάλπιγγα ηχεί και όλοι οι συμμετέχοντες πρέπει να ενεργήσουν αναλόγως», γράφει χαρακτηριστικά