Ο επικεφαλής των Jethro Tull μιλάει στην «Κ» για το νέο τους άλμπουμ και την επερχόμενη συναυλία τους στη χώρα μας
Το σπίτι του είναι μια εξοχική κατοικία του 18ου αιώνα, κρυμμένη μέσα στο δάσος, 160 χιλιόμετρα δυτικά του Λονδίνου. Από εκεί, μέσω zoom συνεντεύξεων, ο Ιαν Αντερσον προωθεί το νέο, 24ο άλμπουμ των Jethro Tull, με τίτλο «Curious Ruminant», και παράλληλα την επερχόμενη περιοδεία του συγκροτήματος του οποίου ηγείται, περιοδεία που θα τους φέρει και στη χώρα μας για μία συναυλία στον Λυκαβηττό στις 20 Σεπτεμβρίου, υπό τον επιβλητικό τίτλο «The Seven Decades».
– Ηταν 1988 όταν κυκλοφόρησε μια συλλογή με τίτλο «20 Years of Jethro Tull», ενώ το 2018 είχαμε το αντίστοιχο «50 for 50». Σε τρία χρόνια θα έχουμε την 60ή σας επέτειο. Πότε, μέσα στα χρόνια, καταλάβατε ότι «οκέι, αυτό ήταν, τα κατάφερα, η μουσική μου θα είναι εδώ για πάντα, δεν έκανα κάτι εφήμερο»;
– Δεν έχω θεωρήσει ποτέ ότι η μουσική μου θα μείνει για πάντα. Τίποτα δεν μένει για πάντα, άλλωστε: ούτε η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ούτε ο επόμενος Πάπας. Είμαστε μονίμως σε μια μεταβατική περίοδο, είμαστε όλοι προσωρινά στη θέση μας.
Αλλά όχι, δεν μας απασχολεί ακόμα η 60ή επέτειος. Αφενός έχουμε χρόνο μπροστά μας, αφετέρου τα 50 ήταν όντως ένας στρογγυλός, ωραίος αριθμός: μισός αιώνας! Αξιζε να κάνουμε κάτι. Αλλά τα 60; Δεν ξέρω… Υποθέτω είναι το ίδιο σημαντικά ή ασήμαντα όπως τα 40 ή τα 30. Αλλά, αν είμαι τυχερός, το 2028 ο κόσμος δεν θα είναι μαζεμένος στην πλατεία του Αγίου Πέτρου για την κηδεία μου – αν είμαι ζωντανός, ε, θα κοιτάξω να το απολαύσω!
– Oλα αυτά τα χρόνια, από τις τάξεις των Jethro Tull έχουν περάσει εξαιρετικοί μουσικοί – μέχρι και ο Φιλ Κόλινς έχει παίξει μαζί σας. Σήμερα, στη σύνθεση του γκρουπ συναντάμε μουσικούς συγκριτικά νεότερους, που όλοι τους έγιναν μέλη την τελευταία εικοσαετία. Ποια είναι τα κριτήρια για να επιλέξετε ένα μουσικό να σας πλαισιώσει;
– Ειδικά από την εποχή του «Aqualung» και έπειτα, ήταν σημαντικό να έχουμε δίπλα μας μουσικούς με ευρεία αντίληψη και ικανότητες να παίζουν διαφορετικά είδη, αφού επεκταθήκαμε στην τζαζ, στην κλασική, στη φολκ και ασφαλώς στη ροκ. Οι τέσσερις μουσικοί που θα είναι μαζί μου στον Λυκαβηττό έχουν αυτή την ποιότητα. Εχουν επίσης όλοι σπουδάσει σε μουσικά κολέγια, ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν μουσική, έχουν δηλαδή ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Από τους πέντε Jethro Tull, μόνον ένας δεν ξέρει να γράφει και να διαβάζει μουσική: εγώ. Δεν χρειάζομαι μικρές τελίτσες σε ένα χαρτί. Η μουσική μου πηγάζει από εδώ (σ.σ. δείχνει την καρδιά του) και από εδώ (σ.σ. πιάνει το κεφάλι του). Ποτέ δεν χρειάστηκε να τη γράψω κάπου. Ευτυχώς, μπορώ να βασίζομαι στη μνήμη μου.
Από τους πέντε Jethro Tull μόνο ένας δεν ξέρει να γράφει και να διαβάζει μουσική: εγώ!
– Είναι αλήθεια ότι το 1993 η κόρη σας σάς υπέδειξε ότι παίζατε το φλάουτο με λάθος τρόπο για 25 χρόνια;
– Ναι! Η κόρη μου, δώδεκα ετών τότε, πήγαινε σχολείο και κάποια στιγμή τούς έδωσαν την επιλογή να μάθουν ένα μουσικό όργανο. Ερχεται λοιπόν και μου λέει «μπορώ να δανειστώ ένα από τα φλάουτά σου;». Της το έδωσα και ξεκίνησε μαθήματα. Κάποια στιγμή που την άκουγα να εξασκείται, με φωνάζει και μου λέει «μπορείς να με βοηθήσεις σε ένα κομμάτι;». Οταν της έδειξα πώς έπρεπε να παίξει, μου απάντησε «μα στο βιβλίο που μας έδωσαν λέει το αντίθετο από αυτό που μου δείχνεις». Επιασα το βιβλίο, είδα τι έγραφε και πράγματι εγώ έπαιζα τελείως διαφορετικά. Την επόμενη ημέρα έπρεπε να πετάξω στην Ινδία για μια συνέντευξη Τύπου. Θυμάμαι την ημερομηνία: ήταν 13 Μαρτίου του 1993 και τη θυμάμαι γιατί μία ημέρα πριν είχε εκραγεί η βόμβα στο κτίριο της Air India στη Βομβάη. Φθάνω λοιπόν στην πόλη που είχε, φυσικά, αδειάσει από κόσμο, καθώς ειδικά όλοι οι ξένοι είχαν φύγει κακήν κακώς. Δεν έχω ξαναδεί πιο επιτυχημένη συνέντευξη Τύπου, καθώς δεν υπήρχε κανένας άλλος άνθρωπος πρόθυμος να μιλήσει σε δημοσιογράφους εκείνη την ημέρα. Οταν γύρισα στο ξενοδοχείο μου, είδα ότι το δωμάτιό μου είχε φαξ. Ζήτησα λοιπόν από ένα μουσικό κατάστημα στο Λονδίνο να μου στείλουν ένα διάγραμμα που να αποτυπώνει τη σωστή θέση των δαχτύλων πάνω στις τρύπες του οργάνου. Δέκα λεπτά μετά, βλέπω το φαξ να εκτυπώνει, πιάνω στα χέρια μου το χαρτί και σκέφτηκα «την πάτησες», καθώς το 50% ή, μάλλον, για να είμαι ειλικρινής, το 90% των όσων έπαιζα ήταν λάθος. Τους επόμενους έξι μήνες αφοσιώθηκα στο να μάθω να παίζω σωστά το φλάουτο, κάτι δύσκολο, καθώς, για να μάθω τον σωστό τρόπο, έπρεπε πρώτα να… ξεμάθω τον λάθος. Ευτυχώς τα κατάφερα, γιατί αν τοποθετείς τα δάχτυλά σου σωστά, το στόμα και τα χείλη σου ταλαιπωρούνται λιγότερο.
Σημασία έχει η μπάντα να παίζει μουσική
– Στην τρίτη επίσκεψή σας στη χώρα μας, το 1992, στο «Αττικόν», όχι μόνο παρουσιάσατε παλιό υλικό σας σε νέες ημιακουστικές εκτελέσεις, αλλά πραγματοποιήσατε και ηχογραφήσεις που κατέληξαν στο άλμπουμ «A Little Light Music», όπου ξεχωρίζει η συνεργασία σας με τον Γιώργο Νταλάρα στη διασκευή του παραδοσιακού τραγουδιού «John Barleycorn». Αν κάνατε κάτι αντίστοιχο σήμερα, ποια φωνή θα επιλέγατε να σας συνοδεύσει;
– Δεν ξέρω αν θα το ηχογραφούσα, αλλά μου αρέσει να έχω επώνυμους καλεσμένους στις συναυλίες που δίνω σε εκκλησίες και καθεδρικούς ναούς, με όλα τα έσοδα να πηγαίνουν προς ενίσχυση των κτιρίων που, λόγω παλαιότητας, απαιτούν συντήρηση. Πολύ συχνά λοιπόν ανεβαίνει στη σκηνή μαζί μας ο Μπρους Ντίκινσον των Iron Maiden, ο Τζάστιν Χέιγουορντ των Moody Blues ή ο Μαρκ Αλμοντ. Παίζουμε τραγούδια τους κι εκείνοι τραγουδούν τα δικά μας.
Εκείνη τη χρονιά στην Αθήνα πράγματι είχαμε συνεννοηθεί να παίξουμε το συγκεκριμένο τραγούδι με τον Γιώργο Νταλάρα – το είχε ζητήσει ο ίδιος, καθώς το γνώριζε. Θυμάμαι μάλιστα ότι την ημέρα της συναυλίας ήταν πολύ αναστατωμένος, καθώς ένας από τους πιο στενούς του φίλους είχε πεθάνει. Αλλά βρήκε το κουράγιο να ανέβει στη σκηνή και όλα κύλησαν εξαιρετικά!
– Στο παρελθόν, έχετε χρησιμοποιήσει επί σκηνής μεσαιωνικά κοστούμια, καπέλα δρυΐδη, έχετε διαμορφώσει σκηνές ώστε να μοιάζουν με πλοία Βίκινγκ, είχατε εκείνα τα περίφημα εξώφυλλα, όπως το «Stand Up», που το άνοιγες και ξεπηδούσαν από μέσα οι χάρτινες φιγούρες σας – έχετε ακόμη και αυτόνομη ιστοσελίδα αποκλειστικά για το artwork των δίσκων σας, το jethrotullart.com. Πόσο σημαντική είναι η εικόνα για εσάς τελικά; Πιστεύετε ότι συμπληρώνει τον ήχο; Είναι απαραίτητο στοιχείο ώστε το κοινό να εκτιμήσει το έργο σας;
– Δεν θα έλεγα ότι είναι απαραίτητο, αλλά σίγουρα λειτουργεί ενισχυτικά. Σε μερικές συναυλίες, όταν έχουμε τη δυνατότητα, δοκιμάζουμε κάποια πιο απαιτητικά πράγματα. Δεν μπορούμε, βέβαια, να πάρουμε μαζί μας ένα πλοίο του 11ου αιώνα και να το βάλουμε στις αποσκευές μας με την πτήση της British Airways ούτε να κουβαλήσουμε τεράστιες τεχνολογικές εγκαταστάσεις. Αλλά δεν φοβηθήκαμε ποτέ τη χρήση τεχνολογίας: το 1975 χρησιμοποιούσαμε μόνιτορ στις συναυλίες μας στην Αμερική. Και πλέον, ειδικά τα τελευταία 15 χρόνια, σε κάθε μας συναυλία σε κλειστό χώρο χρησιμοποιούμε βίντεο προβολές, με μια μεγάλη οθόνη πίσω μας στην οποία προβάλλονται διαφορετικές εικόνες για κάθε τραγούδι.
Αλλά όσο ωραία κι αν είναι όλα αυτά, το πιο σημαντικό είναι η ίδια η μπάντα να παίζει ζωντανά στη σκηνή – συνήθως αυτό θα έπρεπε να αρκεί. Προσωπικά, αν πήγαινα σε συναυλία θα πήγαινα πρωτίστως για να ακούσω, όχι να δω – αν υπάρχει και κάποιο βίντεο υλικό θα το προσέξω εν μέρει. Φυσικά δεν με ενδιαφέρει καθόλου να βλέπω σε γιγαντοοθόνες τους μουσικούς σε κοντινά πλάνα, το βρίσκω βαρετό. Ισως το 1975 να είχε κάποιο νόημα, σήμερα σίγουρα δεν έχει.
Πέρα από αυτό, πιστεύω ότι δείχνω πολύ καλύτερος όταν είμαι μία κουκκίδα στο βάθος και δίπλα στις οθόνες προβάλλεται κάτι πιο ενδιαφέρον. Ειλικρινά τώρα, στην ηλικία μου, ποιος πραγματικά θέλει να δει ένα κοντινό πλάνο δικό μου;
Πιστεύω ότι δείχνω πολύ καλύτερος όταν είμαι μία κουκκίδα στο βάθος και δίπλα στις οθόνες προβάλλεται κάτι πιο ενδιαφέρον. Ειλικρινά τώρα, στην ηλικία μου, ποιος πραγματικά θέλει να δει ένα κοντινό πλάνο δικό μου;
Οι Jethro Tull εμφανίζονται στο θέατρο Λυκαβηττού το Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου. Η προπώληση εισιτηρίων έχει ήδη ξεκινήσει. Το νέο τους άλμπουμ «Curious Ruminant» κυκλοφορεί σε cd/lp/digital από την Inside Out/Sony Music.