Τα καυτερά-πικάντικα φαγητά βοηθούν τον οργανισμό μας να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα εποχικών αλλεργιών. Υπάρχει ωστόσο, μια ουσία που μαζί με αυτό, μας κάνει χαρούμενους, μειώνει το άγχος, αυξάνει το μεταβολισμό και το αίσθημα του κορεσμού.
της Νίκης Μπάκουλη
Η άνοιξη είναι εδώ και μαζί της οι δεκάδες διαφορετικές εποχικές αλλεργίες, που μας οδηγούν σε μπαράζ φταρνίσματος και 'βουλωμένη' μύτη. Σε κάθε περίπτωση βοηθά η επίσκεψη στον αλλεργιολόγο, ώστε να προσδιορίσουμε το τι φταίει, για να μην ταλαιπωρούμαστε άδικα των αδίκων. Βλέπετε, πέραν της γύρης, της σκόνης ή όποιου άλλου 'δώρου' της άνοιξης, υπάρχει το ενδεχόμενο να έχουμε πάθει λοίμωξη ιγμορείου ή να υπάρχει θέμα στο διάφραγμα.
Εάν τώρα, όντως έχετε εποχική αλλεργία και 'γεμάτη' μύτη, να ξέρετε πως αυτό που συμβαίνει είναι ότι ο οργανισμός αντιδρά στις 'προκλήσεις' και άρα κάνει τη δουλειά του. Όταν έρχεται σε επαφή με κάτι στο οποίο είμαστε αλλεργικοί, προετοιμάζεται για να το αντιμετωπίσει στην επόμενη 'συνάντηση', δημιουργώντας αντισώματα ανοσοσφαιρίνης Ε που επιτίθενται στο λόγο του προβλήματος. Αυτά κάνουν το σώμα μας να απελευθερώσει ισταμίνες και προκαλεί αλλεργικά συμπτώματα, όπως η συμφόρηση, η φαγούρα στα μάτια, η καταρροή, η παραγωγή βλέννας και οι κοκκινίλες. Αν δεν λάβουμε ειδική θεραπεία, το σώμα θα αντιδρά με τον ίδιο τρόπο σε όλη μας τη ζωή.
Πάμε τώρα, και σε αυτό που μπορεί να βοηθήσει την κατάσταση μας.
Τα καυτερά (πικάντικα) φαγητά δημιουργούν 'ανοίγουν' τη μύτη μας και 'καίνε' τα μάτια μας, με συνέπεια αυτά να δακρύζουν. Αυτό συμβαίνει γιατί τρόφιμα όπως η τσίλι πιπεριά, το γουασάμπι, το τζίντζερ, το χρένο και όλες οι άλλες πικάντικες ουσίες ενεργοποιούν το νευρικό σύστημα του σώματος, ώστε να προβεί σε σειρά λειτουργιών που αντιστρέφουν τις επιδράσεις των ισταμινών (μια από τις χημικές ουσίες που είναι υπεύθυνες για τα δυσάρεστα συμπτώματα που σχετίζονται με αλλεργίες). Παρεμπιπτόντως, τα τελευταία χρόνια γιατροί και διατροφολόγοι μελετούν τη δυσανεξία στην ισταμίνη ως το λόγο που 'τρέχει' η μύτη μας και έχουμε πονοκέφαλο, όταν ο καιρός είναι κακός. Δηλαδή, αν ένα τρόφιμο μπορεί να 'ανεβάζει' την ισταμίνη στο αίμα και να έχουμε τα συμπτώματα που διαβάσατε. Ας επιστρέψουμε στο θέμα μας.
Η καψαϊκίνη μας κάνει και χαρούμενους
Οι κόκκινες καυτερές πιπεριές περιέχουν καψαϊκίνη, ουσία που βοηθά στην αποσυμφόρηση και προσφέρει προσωρινή ανακούφιση στο ιγμόρειο, ενώ διεγείρει συγκεκριμένα νεύρα, ώστε να βοηθήσει τη βλέννα να αρχίσει να τρέχει. Πέραν των αναλγητικών ιδιοτήτων, η καψαϊκίνη αυξάνει το μεταβολισμό και προκαλεί την παραγωγή ενδορφινών.
Πώς γίνεται αυτό;
Όταν τρώμε κάτι πικάντικο/καυτερό η καψαϊκίνη στέλνει στο νευρικό μας σύστημα το μήνυμα πως ο οργανισμός μας έχει πάρει 'φωτιά'. Εκείνο για να το 'σώσει' στέλνει σήματα ενεργοποίησης στους ιδρωτοποιούς αδένες, ώστε να παραχθεί ιδρώτας και να 'πέσει' η θερμοκρασία -όπως συμβαίνει στους καύσωνες. Αυτό συμβαίνει με την απελευθέρωση των ενδορφινών. Η συγκεκριμένη απόκριση απαιτεί και κάψιμο θερμίδων. Έρευνες έχουν δείξει πως η καψαϊκίνη αυξάνει και το αίσθημα του κορεσμού, άρα τρώμε λιγότερο.
Στα των ενδορφινών, είναι γνωστές ως 'φυσικά παυσίπονα' του οργανισμού. Μας ηρεμούν, δημιουργούν το αίσθημα ευδαιμονίας , βελτιώνουν τη διάθεση μας και εξουδετερώνουν τα υψηλά επίπεδα αδρεναλίνης που προκαλούν το στρες.
Σημείωση: ενδορφίνες παράγονται με την άσκηση, το σεξ και το γέλιο. Στις τροφές που προκαλούν την απελευθέρωση της πέραν των πικάντικων τροφών ανήκουν και η σοκολάτα, οι φράουλες, τα πορτοκάλια, τα σταφύλια και οι ξηροί καρποί.
Όπως όλα τα πράγματα σε αυτήν τη ζωή, είναι χρήσιμο να υπάρχει ένα μέτρο στην κατανάλωση καψαϊκίνης, καθώς σε μεγάλες ποσότητες γίνεται τοξική και προκαλεί δηλητηρίαση. Όπου 'μεγάλη ποσότητα' είναι τα δύο λίτρα καυτερής σάλτσας. Επίσης, είναι μετρίου βαθμού εθιστική ουσία, εξαιτίας των ενδορφινών.
Τι μπορείτε να κάνετε αν το στομάχι σας δεν αντέχει τα πικάντικα
Σε περίπτωση που αντιμετωπίζετε εποχικές αλλεργίες, αλλά δεν μπορείτε να καταναλώσετε τρόφιμα που περιέχουν καψαϊκίνη, υπάρχει η λύση των βοτάνων. Μεμονωμένων (κουρκουμάς, λουλούδι χρυσάνθεμου, ρίζα τζίντζερ, κανέλα, αποξηραμένες φλούδες κίτρου, τσουκνίδα) ή συνδυασμού αυτών στα φαγητά που μαγειρεύεται ή αν τα βράσετε και πιείτε το ζουμί. Έρευνα έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητα του κουρκουμά (εκ της κουρκουμίνης που γνωρίζετε ως κάρι) και άλλη αυτή του τζίντζερ.
Ποιες τροφές να αποφεύγετε
Για να μην κάνετε ακόμα πιο αφόρητες τις αλλεργίες, καλό είναι να αποφεύγετε γαλακτοκομικά. Έρευνες έχουν δείξει πως η πρωτεϊνη του αγελαδινού γάλακτος 'κολλάει' στη βλέννα και κάνει πιο δυσάρεστα τα συμπτώματα της αλλεργίας.