Οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά το πρώτο έτος της πανδημίας
Η αύξηση 2,6 τοις εκατό των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών σημειώθηκε σε ένα έτος που το παγκόσμιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) συρρικνώθηκε κατά 4,4 τοις εκατό (πρόβλεψη του Οκτωβρίου 2020 από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), κυρίως λόγω των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας Covid-19. Ως αποτέλεσμα, οι στρατιωτικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ — το στρατιωτικό βάρος — ανήλθαν σε παγκόσμιο μέσο όρο 2,4 τοις εκατό το 2020 από 2,2 τοις εκατό το 2019. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση του στρατιωτικού βάρους μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση το 2009.
Αν και οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν παγκοσμίως, κάποιες χώρες μετέφεραν μέρος των προγραμματισμένων στρατιωτικών δαπανών τους στην αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως η Χιλή και η Νότια Κορέα. Αρκετές άλλες, όπως η Βραζιλία και η Ρωσία, δαπάνησαν σημαντικά λιγότερα από τους αρχικούς στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους για το 2020.
«Μπορούμε να πούμε με κάποια βεβαιότητα ότι η πανδημία δεν είχε σημαντικό αντίκτυπο στις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες το 2020», δήλωσε ο Dr Diego Lopes da Silva, ερευνητής του προγράμματος οπλικών και στρατιωτικών δαπανών του SIPRI. «Μένει να δούμε αν οι χώρες θα διατηρήσουν αυτό το επίπεδο στρατιωτικών δαπανών κατά τη διάρκεια του δεύτερου έτους της πανδημίας».
Η Ελλάδα στην 38η θέση στον κόσμο στις στρατιωτικές δαπάνες
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 38η θέση στην παγκόσμια κατάταξη το 2020 με 5,3 δισ. δολάρια (4,65 δισ. ευρώ) να πηγαίνουν σε στρατιωτικές δαπάνες. Οι ελληνικές στρατιωτικές δαπάνες μειώθηκαν σε πραγματικούς αριθμούς κατά 4,3 τοις εκατό σε σχέση με το 2019, αλλά αυξήθηκαν ως ποσοστό επί του ΑΕΠ φτάνοντας το 2,8 τοις εκατό. Η κατά κεφαλήν δαπάνη ανέρχεται στα 508,6 δολάρια το 2020.
Λίγο πριν μπει στην οικονομική κρίση το 2009, η Ελλάδα είχε φτάσει να δαπανά το 3,2 τοις εκατό του ΑΕΠ της στις στρατιωτικές δαπάνες. Κατά τη διάρκεια της κρίση οι στρατιωτικές δαπάνες μειώθηκαν, αλλά παραμένουν από τις πιο υψηλές σε όλη την Ευρώπη με μόνο το Αζερμπαϊτζάν (5,4% του ΑΕΠ), την Αρμενία (4,9% του ΑΕΠ), τη Ρωσία (4,3% του ΑΕΠ) και την Ουκρανία (4,1% του ΑΕΠ) να την ξεπερνούν.
Οι 40 χώρες με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες το 2020 (SIPRI)
Η μεγάλη αύξηση στις στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ συνεχίζεται το 2020
Το 2020, οι στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ ανήλθαν σε περίπου 778 δισ. δολάρια, αντιπροσωπεύοντας αύξηση 4,4 τοις εκατό σε σύγκριση με το 2019. Ως η χώρα με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες στον κόσμο, οι ΗΠΑ καλύπτουν το 39 τοις εκατό των συνολικών στρατιωτικών δαπανών το 2020. Ήταν το τρίτο συνεχές έτος αύξησης των στρατιωτικών δαπανών των ΗΠΑ, μετά από επτά χρόνια συνεχών μειώσεων.
«Οι πρόσφατες αυξήσεις στις στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ μπορούν να αποδοθούν κυρίως σε μεγάλες επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη, και σε αρκετά μακροπρόθεσμα έργα όπως ο εκσυγχρονισμός του πυρηνικού οπλοστασίου των ΗΠΑ και η μεγάλης κλίμακας προμήθεια όπλων», δήλωσε η Alexandra Marksteiner, ερευνήτρια του προγράμματος οπλικών και στρατιωτικών δαπανών του SIPRI.
Οι στρατιωτικές δαπάνες της Κίνας αυξάνονται για 26η συνεχή χρονιά
Οι στρατιωτικές δαπάνες της Κίνας, οι δεύτερες υψηλότερες στον κόσμο, εκτιμάται ότι ανήλθαν συνολικά σε 252 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020. Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 1,9 τοις εκατό σε σύγκριση με το 2019 και 76 τοις εκατό σε σύγκριση με τη δεκαετία 2011-20. Οι δαπάνες της Κίνας αυξάνονται εδώ και 26 συνεχή χρόνια, τα περισσότερα χρόνια αδιάλειπτων αυξήσεων από οποιαδήποτε άλλη χώρα στη βάση δεδομένων των στρατιωτικών δαπανών του SIPRI.
«Η Κίνα ξεχωρίζει από τις χώρες με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες στον κόσμο ως η μόνη που δεν αύξησε το στρατιωτικό της βάρος το 2020 παρά την αύξηση των στρατιωτικών της δαπανών, λόγω της θετικής αύξησης του ΑΕΠ της πέρυσι», δήλωσε ο Dr Nan Tian, ερευνητής του SIPRI. «Η συνεχιζόμενη αύξηση των κινεζικών δαπανών οφείλεται εν μέρει στα μακροπρόθεσμα σχέδια στρατιωτικού εκσυγχρονισμού και επέκτασης της χώρας, σύμφωνα με την επιθυμία, όπως έχει δηλώσει η ίδια, να καλυφθεί η διαφορά με άλλες ηγετικές στρατιωτικές δυνάμεις».
Η οικονομική ύφεση οδηγεί περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ να φτάσουν τον στόχο δαπανών
Σχεδόν όλα τα μέλη του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) είδαν το στρατιωτικό τους βάρος να αυξάνεται το 2020. Ως αποτέλεσμα, 12 μέλη του ΝΑΤΟ δαπάνησαν το 2 τοις εκατό ή περισσότερο του ΑΕΠ τους στους στρατούς τους, τον στόχο δαπανών της Συμμαχίας, σε σύγκριση με 9 μέλη το 2019. Η Γαλλία, για παράδειγμα, η 8η χώρα με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες παγκοσμίως, πέρασε το όριο του 2 τοις εκατό για πρώτη φορά από το 2009.
Έξι μέλη του ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και ο Καναδάς αποτελούν μαζί το 50 τοις εκατό των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών.
«Αν και περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ δαπάνησαν πάνω από το 2 τοις εκατό του ΑΕΠ στους στρατούς τους το 2020, σε μερικές περιπτώσεις αυτό πιθανότατα να είχε να κάνει περισσότερο με τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας παρά με σκόπιμη απόφαση για επίτευξη του στόχου δαπανών της Συμμαχίας», ανέφερε ο Dr Diego Lopes da Silva.
Το μερίδιο των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών των 15 χωρών με τις υψηλότερες δαπάνες το 2020 (SIPRI)
Άλλες σημαντικές εξελίξεις
- Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας αυξήθηκαν κατά 2,5 τοις εκατό το 2020 φθάνοντας τα 61,7 δισ. δολάρια. Αυτό ήταν το δεύτερο συνεχές έτος ανάπτυξης. Παρ’ όλα αυτά, οι πραγματικές στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας το 2020 ήταν 6,6 τοις εκατό χαμηλότερες από τον αρχικό στρατιωτικό προϋπολογισμό της, μεγαλύτερο έλλειμμα σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
- Με συνολικά 59,2 δισ. δολάρια, το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) βρίσκεται στην πέμπτη θέση παγκοσμίως για το 2020. Οι στρατιωτικές δαπάνες του ΗΒ ήταν 2,9 τοις εκατό υψηλότερες από το 2019, αλλά 4,2 τοις εκατό χαμηλότερες από το 2011. Η Γερμανία αύξησε τις δαπάνες της κατά 5,2 τοις εκατό σε 52,8 δισ. δολάρια, καθιστώντας την έβδομη χώρα στον κόσμο το 2020. Οι στρατιωτικές δαπάνες της Γερμανίας ήταν 28 τοις εκατό υψηλότερες από το 2011. Οι στρατιωτικές δαπάνες σε ολόκληρη την Ευρώπη αυξήθηκαν 4 τοις εκατό το 2020.
- Εκτός από την Κίνα, η Ινδία (72,9 δισ. δολάρια), η Ιαπωνία (49,1 δισ. δολάρια), η Νότια Κορέα (45,7 δισ. δολάρια) και η Αυστραλία (27,5 δισ. δολάρια) ήταν οι χώρες με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες στην περιοχή της Ασίας και της Ωκεανίας. Και οι τέσσερις χώρες αύξησαν τις στρατιωτικές τους δαπάνες μεταξύ 2019 και 2020 και κατά τη δεκαετία 2011-20.
- Οι στρατιωτικές δαπάνες στην υποσαχάρια Αφρική αυξήθηκαν κατά 3,4 τοις εκατό το 2020 φθάνοντας τα 18,5 δισ. δολάρια. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στις δαπάνες έγιναν από το Τσαντ (+31 τοις εκατό), το Μάλι(+22 τοις εκατό), τη Μαυριτανία (+23 τοις εκατό) και τη Νιγηρία (+29 τοις εκατό), όλες στην περιοχή Σαχέλ, καθώς και την Ουγκάντα (+46 τοις εκατό).
- Οι στρατιωτικές δαπάνες στη Νότια Αμερική μειώθηκαν κατά 2,1 τοις εκατό σε 43,5 δισ. δολάρια το 2020. Η μείωση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση των δαπανών κατά 3,1 τοις εκατό από τη Βραζιλία, τη χώρα με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες στην περιοχή.
- Οι συνολικές στρατιωτικές δαπάνες των 11 χωρών της Μέσης Ανατολής για τις οποίες το SIPRI έχει δεδομένα μειώθηκαν κατά 6,5 τοις εκατό το 2020, σε 143 δισ. δολάρια.
- Οκτώ από τα εννέα μέλη του Οργανισμού Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (ΟΠΕΚ) για τα οποία το SIPRI έχει δεδομένα μείωσαν τις στρατιωτικές τους δαπάνες το 2020. Οι δαπάνες της Αγκόλαμειώθηκαν κατά 12 τοις εκατό, της Σαουδικής Αραβίας κατά 10 τοις εκατό και του Κουβέιτ κατά 5,9 τοις εκατό. Το Μπαχρέιν, εξαγωγός πετρελαίου εκτός ΟΠΕΚ, μείωσε και αυτό τις δαπάνες του κατά 9,8 τοις εκατό.
- Οι χώρες με τις μεγαλύτερες αυξήσεις στο στρατιωτικό τους βάρος μεταξύ των 15 κορυφαίων χωρών για το 2020 ήταν η Σαουδική Αραβία (+0,6 ποσοστιαίες μονάδες), η Ρωσία (+0,5 ποσοστιαίες μονάδες), τοΙσραήλ (+0,4 ποσοστιαίες μονάδες) και οι ΗΠΑ (+0,3 ποσοστιαίες μονάδες).
- Οι χώρες με μηδενικές στρατιωτικές δαπάνες είναι η Κόστα Ρίκα, ο Παναμάς και η Ισλανδία.