Είτε αφορά την οδήγηση, είτε την παραμονή στο γραφείο κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας, ακόμα και την απόλαυση του καναπέ μπροστά από την τηλεόραση, η μακρόχρονη καθιστική ζωή είναι δυσμενής για την υγεία σας.
Σε κάθε περίπτωση δεν είναι πολύ δύσκολο να λάβουμε τα μέτρα μας και να μειώσουμε τον χρόνο της καθιστικής ζωής. Εκτός από τις βλαβερές συνέπειες που έχει για το σώμα μας, η καθιστική συμπεριφορά, σύμφωνα με μελέτες, είναι υπεύθυνη για κινδύνους που αφορούν την υγεία μας, όπως ο κίνδυνος διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακών παθήσεων και πρόωρης θνησιμότητας.
Και ενώ ενδεχομένως να θεωρείτε ότι η καθημερινή σωματική άσκηση μπορεί να αντιστρέψει τα αποτελέσματα της μακρόχρονης καθιστικής συμπεριφοράς, οι ερευνητές αναφέρουν ότι η καθιστική ζωή για μεγάλη χρονική περίοδο μπορεί να είναι θανατηφόρα σε κάθε περίπτωση. Κάποιοι ερευνητές αναφέρουν επίσης συγκρίσεις με άλλες θανατηφόρες συνήθειες, λέγοντας ότι «η καθιστική ζωή είναι το νέο κάπνισμα».
Καρδιακές παθήσεις
Όταν καθόμαστε, οι μύες μας καίνε λιγότερο λίπος, γεγονός που επιβραδύνει τη ροή του αίματος περισσότερο από ό,τι θα έπρεπε. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία λιπαρών οξέων που μπορούν να φράξουν την καρδιά. Αυτό εξηγεί τον λόγο που εκείνοι που εργάζονται σε θέσεις που απαιτούν μακρόχρονη παραμονή πίσω από ένα γραφείο, ενέχουν διπλάσιο βαθμό κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων από εκείνους που η εργασία τους δεν απαιτεί μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά.
Όταν καθόμαστε, οι μύες μας καίνε λιγότερο λίπος, γεγονός που επιβραδύνει τη ροή του αίματος περισσότερο από ό,τι θα έπρεπε. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία λιπαρών οξέων που μπορούν να φράξουν την καρδιά. Αυτό εξηγεί τον λόγο που εκείνοι που εργάζονται σε θέσεις που απαιτούν μακρόχρονη παραμονή πίσω από ένα γραφείο, ενέχουν διπλάσιο βαθμό κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων από εκείνους που η εργασία τους δεν απαιτεί μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά.
Διαβήτης
Εκτός από τη μειωμένη καύση λίπους που οφείλεται στην μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά, αυξάνονται επίσης και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Όχι μόνο καίμε λιγότερες θερμίδες, αλλά, σύμφωνα με ιατρικές μελέτες, η μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά ο οργανισμός στην ινσουλίνη (η ορμόνη που βοηθά στην καύση της ζάχαρης και των υδατανθράκων για λόγους ενέργειας).
Εκτός από τη μειωμένη καύση λίπους που οφείλεται στην μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά, αυξάνονται επίσης και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Όχι μόνο καίμε λιγότερες θερμίδες, αλλά, σύμφωνα με ιατρικές μελέτες, η μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά ο οργανισμός στην ινσουλίνη (η ορμόνη που βοηθά στην καύση της ζάχαρης και των υδατανθράκων για λόγους ενέργειας).
Πρόωρη θνησιμότητα
Σύμφωνα με μια μελέτη στο αμερικανικό περιοδικό προληπτικής ιατρικής, ακόμη και με συνθήκες τακτικής άσκησης, οι πιθανότητες πρόωρης θνησιμότητας αυξάνονται από τη μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά. Ωστόσο, αυτό δεν είναι μια δικαιολογία για να αποφύγουμε το γυμναστήριο, η κίνηση είναι υγεία!
Σύμφωνα με μια μελέτη στο αμερικανικό περιοδικό προληπτικής ιατρικής, ακόμη και με συνθήκες τακτικής άσκησης, οι πιθανότητες πρόωρης θνησιμότητας αυξάνονται από τη μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά. Ωστόσο, αυτό δεν είναι μια δικαιολογία για να αποφύγουμε το γυμναστήριο, η κίνηση είναι υγεία!
Καρκίνος
Ο κίνδυνος καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού και του ενδομητρίου αυξάνεται επίσης για τους ανθρώπους που έχουν μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά. Τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης που ενεργοποιούν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων θεωρούνται ο κύριος σύνδεσμος ανάμεσα στην καθιστική ζωή και αυτές τις μορφές καρκίνου. Η κίνηση και η άσκηση μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε τόσο την ινσουλίνη σας όσο και το σάκχαρό σας.
Ο κίνδυνος καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού και του ενδομητρίου αυξάνεται επίσης για τους ανθρώπους που έχουν μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά. Τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης που ενεργοποιούν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων θεωρούνται ο κύριος σύνδεσμος ανάμεσα στην καθιστική ζωή και αυτές τις μορφές καρκίνου. Η κίνηση και η άσκηση μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε τόσο την ινσουλίνη σας όσο και το σάκχαρό σας.
Υπερλειτουργία παγκρέατος
Η ινσουλίνη φαίνεται να είναι ο κοινός παρονομαστής σχετικά με κινδύνους λόγω παρατεταμένης καθιστικής συμπεριφοράς. Επομένως, είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι το όργανο που παράγει ινσουλίνη είναι το πάγκρεας και μπορεί να επηρεαστεί από τη συμπεριφορά αυτή.
Η ινσουλίνη φαίνεται να είναι ο κοινός παρονομαστής σχετικά με κινδύνους λόγω παρατεταμένης καθιστικής συμπεριφοράς. Επομένως, είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι το όργανο που παράγει ινσουλίνη είναι το πάγκρεας και μπορεί να επηρεαστεί από τη συμπεριφορά αυτή.
Ενώ η ινσουλίνη βοηθά στη μεταφορά της γλυκόζης στα κύτταρα μας για λόγους ενέργειας, ένα αδρανές σώμα, δεν ανταποκρίνεται τόσο εύκολα στην απελευθέρωση ινσουλίνης. Η μεγαλύτερη παραγωγή ινσουλίνης απαιτεί την υπερλειτουργία του παγκρέατος. Σύμφωνα με μελέτες, ακόμη και μια ημέρα μακρόχρονης καθιστικής συμπεριφοράς μείωσε δραστικά την αντίδραση στην ινσουλίνη.
Παχυσαρκία
Η μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά, είτε στο γραφείο, είτε στον καναπέ ενδεχομένως να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους. Σύμφωνα με μελέτες καίγονται 30% περισσότερες θερμίδες όταν είμαστε όρθιοι, ενώ όταν είμαστε καθιστοί, η κυκλοφορία της λιπάσης στο σώμα (ένα ένζυμο που απορροφά το λίπος) παρεμποδίζεται, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τους πόντους στη μέσης μας. Σύμφωνα με ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά παράγει κύτταρα λιπώδους ιστού.
Η μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά, είτε στο γραφείο, είτε στον καναπέ ενδεχομένως να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους. Σύμφωνα με μελέτες καίγονται 30% περισσότερες θερμίδες όταν είμαστε όρθιοι, ενώ όταν είμαστε καθιστοί, η κυκλοφορία της λιπάσης στο σώμα (ένα ένζυμο που απορροφά το λίπος) παρεμποδίζεται, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τους πόντους στη μέσης μας. Σύμφωνα με ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η μακρόχρονη καθιστική συμπεριφορά παράγει κύτταρα λιπώδους ιστού.
Πόνοι στους ώμους – Αυχενικό Σύνδρομο
Το αποτέλεσμα της υπερλειτουργίας των μυών μπορεί να προέλθει από την μακροχρόνια καθιστική συμπεριφορά μπροστά σε έναν υπολογιστή. Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να προέρχεται μυϊκή καταπόνηση και ένταση που προκαλείται από την μακροχρόνια καθιστική ζωή. Η στάση μπροστά σε έναν υπολογιστή τεντώνει τους αυχενικούς σπονδύλους και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμες διαταραχές. Η κακή στάση του σώματος μπορεί επίσης να εκδηλωθεί λόγω καμπουριάσματος, καθώς οι ώμοι και οι μύες της πλάτης διατείνονται σε υπερβολικό βαθμό.
Το αποτέλεσμα της υπερλειτουργίας των μυών μπορεί να προέλθει από την μακροχρόνια καθιστική συμπεριφορά μπροστά σε έναν υπολογιστή. Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να προέρχεται μυϊκή καταπόνηση και ένταση που προκαλείται από την μακροχρόνια καθιστική ζωή. Η στάση μπροστά σε έναν υπολογιστή τεντώνει τους αυχενικούς σπονδύλους και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμες διαταραχές. Η κακή στάση του σώματος μπορεί επίσης να εκδηλωθεί λόγω καμπουριάσματος, καθώς οι ώμοι και οι μύες της πλάτης διατείνονται σε υπερβολικό βαθμό.
Κίνδυνος Ευαισθησίας
Όταν ασκούμαστε ενεργά, οι μαλακοί δίσκοι μεταξύ των σπονδύλων επεκτείνονται και μαζεύουν λειτουργώντας ως αμορτισέρ, τα οποία επίσης παρέχουν στους δίσκους βασικές θρεπτικές ουσίες, αίμα και οξυγόνο. Η μακροχρόνια καθιστική συμπεριφορά προκαλεί ανισορροπία στους δίσκους, με αποτέλεσμα να μην παρέχονται οι θρεπτικές ουσίες. Το κολλαγόνο που βοηθά στην υποστήριξη της σπονδυλικής μας στήλης μπορεί επίσης να σκληρύνει γύρω από τους τένοντες και τους συνδέσμους, περιορίζοντας την ευκαμψία της πλάτης, οπότε οι μύες της πλάτης μας μπορεί να μην στηρίζονται σωστά.
Όταν ασκούμαστε ενεργά, οι μαλακοί δίσκοι μεταξύ των σπονδύλων επεκτείνονται και μαζεύουν λειτουργώντας ως αμορτισέρ, τα οποία επίσης παρέχουν στους δίσκους βασικές θρεπτικές ουσίες, αίμα και οξυγόνο. Η μακροχρόνια καθιστική συμπεριφορά προκαλεί ανισορροπία στους δίσκους, με αποτέλεσμα να μην παρέχονται οι θρεπτικές ουσίες. Το κολλαγόνο που βοηθά στην υποστήριξη της σπονδυλικής μας στήλης μπορεί επίσης να σκληρύνει γύρω από τους τένοντες και τους συνδέσμους, περιορίζοντας την ευκαμψία της πλάτης, οπότε οι μύες της πλάτης μας μπορεί να μην στηρίζονται σωστά.
Βλάβες στους Δίσκους της Σπονδυλικής Στήλης
Εκτός από την περιορισμένη κίνηση που στερεί από τους δίσκους τα θρεπτικά συστατικά, τα άτομα που έχουν μακροχρόνια καθιστική συμπεριφορά, ενδέχεται να υποφέρουν από βλάβες της οσφυϊκής μάζας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η σπονδυλική στήλη βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση όταν είμαστε καθιστοί, ενώ το βάρος δεν κατανέμεται ομοιόμορφα. Σύμφωνα με τον KellyMcGonial, Ph.D: «Όταν καθόμαστε παραμορφώνεται η φυσική καμπύλη της σπονδυλικής στήλης, γεγονός που σημαίνει ότι οι μύες της πλάτης πρέπει να διατηρήσουν τη σωστή θέση της πλάτης, οπότε γίνεται έντονη καταπόνηση των μυών και των σπονδύλων».
Εκτός από την περιορισμένη κίνηση που στερεί από τους δίσκους τα θρεπτικά συστατικά, τα άτομα που έχουν μακροχρόνια καθιστική συμπεριφορά, ενδέχεται να υποφέρουν από βλάβες της οσφυϊκής μάζας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η σπονδυλική στήλη βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση όταν είμαστε καθιστοί, ενώ το βάρος δεν κατανέμεται ομοιόμορφα. Σύμφωνα με τον KellyMcGonial, Ph.D: «Όταν καθόμαστε παραμορφώνεται η φυσική καμπύλη της σπονδυλικής στήλης, γεγονός που σημαίνει ότι οι μύες της πλάτης πρέπει να διατηρήσουν τη σωστή θέση της πλάτης, οπότε γίνεται έντονη καταπόνηση των μυών και των σπονδύλων».
Εγκεφαλική Λειτουργία
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν παραμένουμε στάσιμοι μεγάλο χρονικό διάστημα, επιβραδύνονται όλες οι λειτουργίες. Αυτό ισχύει και για την εγκεφαλική λειτουργία! Όσο περισσότερο κινούμαστε, τόσο περισσότερο νέο αίμα και οξυγόνο κυκλοφορούν στον εγκέφαλό μας με πολύ ταχύτερο ρυθμό, γεγονός που βελτιώνει τη συνολική ώθηση τόσο της παραγωγικότητας όσο και των χημικών ουσιών που μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεση.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν παραμένουμε στάσιμοι μεγάλο χρονικό διάστημα, επιβραδύνονται όλες οι λειτουργίες. Αυτό ισχύει και για την εγκεφαλική λειτουργία! Όσο περισσότερο κινούμαστε, τόσο περισσότερο νέο αίμα και οξυγόνο κυκλοφορούν στον εγκέφαλό μας με πολύ ταχύτερο ρυθμό, γεγονός που βελτιώνει τη συνολική ώθηση τόσο της παραγωγικότητας όσο και των χημικών ουσιών που μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεση.
Μυϊκή Ατροφία
Κοιλιακοί: Εάν δεν γυμναζόμαστε όσο είμαστε σε καθιστή θέση, οι κοιλιακοί μύες τείνουν να χαλαρώσουν. Αντίθετα, όταν είμαστε όρθιοι, ή περπατάμε, οι κοιλιακοί μας μύες μας κρατούν σε όρθια στάση.
Κοιλιακοί: Εάν δεν γυμναζόμαστε όσο είμαστε σε καθιστή θέση, οι κοιλιακοί μύες τείνουν να χαλαρώσουν. Αντίθετα, όταν είμαστε όρθιοι, ή περπατάμε, οι κοιλιακοί μας μύες μας κρατούν σε όρθια στάση.
Γλουτοί: Εάν θέλετε να βελτιώσετε την φυσική σας κατάσταση, τα νέα για εκείνους που έχουν έντονη καθιστική ζωή δεν είναι καλά – καθώς η καθιστική ζωή μπορεί πραγματικά να σκληρύνει τους καμπτήρες του ισχίου σας. Όσοι κάνουν μακρόχρονη καθιστική ζωή, δεν επεκτείνουν τους καμπτήρες του ισχίου και αυτό περιορίζει το εύρος της κίνησης και του μήκους του βήματος. Ασκήσεις όπως τα βαθιά καθίσματα και εκτάσεις ισχίου μπορεί να βοηθήσουν.
Πόδια: Όταν τα πόδια είναι αδύναμα και ατροφικά, με την πάροδο του χρόνου αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από λειτουργικά θέματα στον οργανισμό. Η λειτουργική διαταραχή μπορεί να είναι μειωμένη σταθερότητα, κακή ισορροπία και γενικά αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού. Η ατροφία των ποδιών μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο κατάγματος.
Πως να Πάρετε στα Χέρια σας τη Φυσική σας Κατάσταση!
Υπάρχουν τρόποι να διακόψουμε τις κακές συνήθειες και να αποκτήσουμε καλύτερη φυσική κατάσταση, χωρίς να έχουμε τον κίνδυνο επιδείνωσης και πρόκλησης σοβαρών ζητημάτων υγείας. Ασκηθείτε περισσότερο μέσα στην ημέρα, ασχοληθείτε με φυσικές δραστηριότητες: βαθιά καθίσματα, σηκώστε ελαφρά βάση, αγγίξτε τα δάχτυλα των ποδιών σας.
Κάντε μια βόλτα γύρω από το γραφείο σας, σταθείτε όρθιοι, περπατήστε, πηγαίνετε γυμναστήριο. Η γιόγκα, ή η προσπάθεια να μην καμπουριάζετε όταν κάθεστε και να εργάζεστε με την πλάτη σε ευθεία θέση είναι ιδιαίτερα ευεργετικά.
Όλες αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν και να ανακόψουν τις συνέπειες μιας μακροχρόνιας καθιστικής συμπεριφοράς, καθώς στόχος μας είναι να παραμείνουμε υγιείς για πολύ καιρό!