Η Αθήνα έχει να πει πολλές ιστορίες. Σε γνωστές και λιγότερο γνωστές γειτονιές, σε πολυκατοικίες και σε παλιά αρχοντικά κρύβονται οι ιστορίες σπουδαίων Ελλήνων δημιουργών. Ανακαλύψαμε πού ζούσαν, δημιουργούσαν και ερωτεύονταν οι άνθρωποι που γέμισαν τη χώρα με το φως τους.
Ποιοι ήταν και πού έμεναν - οι ιστορίες σπουδαίων Ελλήνων
ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ (1926-1983)
Η Έλλη Λαμπέτη, μία από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες ηθοποιούς, έμενε σε ένα διώροφο νεοκλασικό σπίτι, κτισμένο το 1906, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Κρίστιαν Χάνσεν, στη συμβολή των οδών Δελφών & Διδότου. Μπροστά στην είσοδο του σπιτιού, το οποίο έχει χαρακτηριστεί «έργο τέχνης», υπάρχει η προτομή της, έργο του Αναστάσιου Γκιόκα. Το πανέμορφο ακίνητο έχει μετατραπεί σε boutique ξενοδοχείο.
Η Έλλη Λούκου, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στα Βίλια Αττικής. Παρόλο που δεν πέρασε τις εξετάσεις για τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ούτε για τη σχολή Κοτοπούλη, η Μαρίκα Κοτοπούλη αναγνώρισε το ταλέντο της και την δέχθηκε στη σχολή της. Η συνεργασία της με το Θέατρο Τέχνης (1946-1948) και οι ερμηνείες της στον «Γυάλινο Κόσμο», στην «Αντιγόνη» και στον «Ματωμένο γάμο», την καθιέρωσαν ως κορυφαία ηθοποιό. Έκανε μεγάλες επιτυχίες με τον θίασο του Κ. Μουσούρη, αλλά οι πιο λαμπρές στιγμές της καριέρας της, τόσο στο θέατρο, με τον θίασο Λαμπέτη – Χορν, όσο και στον κινηματογράφο, ήταν με τον ηθοποιό Δημήτρη Χορν, αγαπημένο της σύντροφο στη ζωή αλλά και στη σκηνή. («Κάλπικη Λύρα», «Νυφικό κρεβάτι», «Αριστοκρατικός δρόμος», «Το παιχνίδι της μοναξιάς» κ.ά.). Αξέχαστες οι ερμηνείες της, μεταξύ άλλων στο «Φιλουμένα Μαρτουράνο» και στο «Δεσποινίς Μαργαρίτα».
Η Έλλη Λαμπέτη διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού και υποβλήθηκε σε μαστεκτομή
Η προσωπική της ζωή δεν ήταν ιδιαίτερη εύκολη. Ο γάμος της με τον Μάριο Πλωρίτη κατέληξε σε χωρισμό το 1953, όταν εκείνη γνώρισε τον Δημήτρη Χορν, με τον οποίο υπήρξε, για 6 περίπου χρόνια, ένα από τα δημοφιλή και πολυσυζητημένα ζευγάρια του ελληνικού θεάματος. Ακολούθησε ένας όχι ευτυχής γάμος, με τον Αμερικανό συγγραφέα Φρέντερικ Γουέικμαν στη διάρκεια του οποίου, εκτός των άλλων, είχε ν’ αντιμετωπίσει ένα σοβαρότατο πρόβλημα υγείας. Η Έλλη Λαμπέτη διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού και υποβλήθηκε σε μαστεκτομή. Άτεκνη, προσπάθησε, από κοινού με τον Γουέικμαν, να υιοθετήσει ένα κοριτσάκι, την Ελίζα. Η υπόθεση υιοθεσίας κράτησε τέσσερα χρόνια και στο τέλος το δικαστήριο, αποφάσισε να επιστρέψει το παιδί στους φυσικούς γονείς του. Η περιπέτεια αυτή την κατέβαλε πολύ ψυχολογικά και την κράτησε μακριά από το θέατρο.
Το 1980 ο καρκίνος επέστρεψε δριμύτερος και οι χημειοθεραπείες έπληξαν τις φωνητικές της χορδές, με αποτέλεσμα να χάσει σιγά σιγά την φωνή της. Η τελευταία παράσταση στην οποία πρωταγωνίστησε στην Αθήνα, ήταν το «Σάρα - Τα Παιδιά ενός κατώτερου Θεού», στον ρόλο της κωφής Σάρα.
Χάλκινη προτομή της Έλλης Λαμπέτη, έργο του γλύπτη Αναστάσιου Γκιόκα
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ (1859-1951)
Ο Γεώργιος Δροσίνης (1859-1951), με καταγωγή από το Μεσολόγγι, είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, πεζογράφους και πρωτοπόρους της Νέας Αθηναϊκής Σχολής, που άφησε πίσω του ένα τεράστιο, πολύπλευρο πολιτιστικό και κοινωνικό έργο. Μέλος μιας εύπορης οικογένειας, γεννήθηκε σ' ένα αρχοντικό της Πλάκας (Θέσπιδος & Αδριανού), όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά του χρόνια.
H έπαυλη Αμαρυλλίς, στην Κηφισιά, έχει μετατραπεί σ' ένα μικρό αλλά πολύ αξιόλογο μουσείο, το οποίο ιδρύθηκε, το 1997, από τον Σύλλογο Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. Δροσίνη
Ο Γ. Δροσίνης υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού Εστία, το οποίο μετέτρεψε σε καθημερινή εφημερίδα το 1894, συνιδρυτής, μαζί με τον Δ. Βικέλα, του Συλλόγου προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων (ΣΩΒ), διευθυντής του Τμήματος Γραμμάτων και Καλών Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, από την ίδρυσή της το 1926.
Στη μεγάλη κοινωνική του προσφορά συγκαταλέγεται η καθοριστική συνδρομή του για την ανέγερση του Οίκου Τυφλών, καθώς και της Σεβαστουπόλειας Επαγγελματικής Σχολής.
Ο Γεώργιος Δροσίνης παντρεύτηκε τη Μαίρη Κασσαβέτη και απέκτησαν τρία παιδιά. Κατά τη διάρκεια της ζωής του άλλαξε αρκετά σπίτια, με το τελευταίο, την έπαυλη Αμαρυλλίς, στην Κηφισιά, να έχει μετατραπεί σ' ένα μικρό αλλά πολύ αξιόλογο Μουσείο, το οποίο ιδρύθηκε, το 1997, από τον Σύλλογο «Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. Δροσίνη».
Χάριν των ενεργειών του Συλλόγου, μία μαρμάρινη πλάκα τοποθετήθηκε στον εξωτερικό τοίχο του σπιτιού στο οποίο γεννήθηκε ο ποιητής και πρόσφατα, μία άλλη, στο σπίτι που έζησε από το 1911 έως το 1937, στην οδό Πολυτεχνείου.
Το σπίτι του Γεωργίου Δροσίνη © Θανάσης Καρατζάς
ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ (1923 - 1977)
Η Μαρία Κάλλας, κορυφαία Ελληνίδα υψίφωνος του 20ού αιώνα και η πλέον γνωστή παγκοσμίως ντίβα της όπερας, έμενε για αρκετά χρόνια στην οδό Πατησίων 61. Το κτίριο των 1.590 τ.μ., γνωστό ως πολυκατοικία Παπαλεονάρδου, οικοδομήθηκε το 1925, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Κ. Κιτσίκη, και θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα οικήματα του μεσοπολέμου της Αθήνας. Είναι ιδιοκτησίας του ΝΑΤ και το 1989 χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Ύστερα από πολλά χρόνια εγκατάλειψης μισθώθηκε από τη μη κερδοσκοπική εταιρεία για την «Ακαδημία Λυρικής Τέχνης Maria Callas» και πρόκειται να μετατραπεί σε χώρο παιδείας της λυρικής τέχνης.
Η Σεσίλια Άννα Μαρία Καλογεροπούλου, όπως ήταν το πραγματικό όνομα της Κάλλας, γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1923, στη Νέα Υόρκη. Το 1937, μετά το διαζύγιο των γονιών της, επέστρεψε με τη μητέρα της και την αδελφή της, Υακίνθη, στην Αθήνα και εγκαταστάθηκαν στην οδό Πατησίων 61, όπου έμεινε μέχρι το 1945, οπότε και επέστρεψε στη Νέα Υόρκη.
Το μουσικό ταλέντο της Μαρίας φάνηκε από νωρίς και η μητέρα της την πίεζε ιδιαίτερα για να τραγουδά, ενώ έδειχνε μεγάλη αδυναμία στην άλλη της κόρη, την Υακίνθη, πράγμα που ήταν η αφορμή για το άσχημα κλίμα στις σχέσεις τους, οι οποίες ποτέ δεν αποκαταστάθηκαν.
Η Κάλλας έγινε δεκτή στο Εθνικό Ωδείο και συνέχισε τις σπουδές στην στο Ωδείο Αθηνών, με δασκάλα την Ισπανίδα υψίφωνο Ελβίρα ντε Ιντάλγκο. Το 1941 έκανε την πρώτη καλλιτεχνική της εμφάνιση, στον κινηματογράφο Παλλάς, ως Beatrice στο Boccacio και έναν χρόνο αργότερα τραγούδησε για πρώτη φορά στα ελληνικά την Tosca του Πουτσίνι, στο καλοκαιρινό θέατρο Παρκ, στην πλατεία Κλαυθμώνος. Τον Αύγουστο του 1947 έκανε το ντεμπούτο της στην Ιταλία και έναν χρόνο μετά, τραγούδησε για πρώτη φορά τη Νόρμα, μία οπερέτα που θα εκτελέσει περισσότερο από κάθε άλλη στην καριέρα της σε διάφορα μέρη του κόσμου, μεταξύ αυτών και στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, το 1960.
Η τελευταία καλλιτεχνική εμφάνιση της Κάλλας έγινε με τη λήξη της περιοδείας στο Σαππόρο, στις 11 Δεκεμβρίου του 1974
Η γνωριμία της με τον βιομήχανο και θαυμαστή της όπερας, Giovanni Battista Meneghini, υπήρξε καθοριστική για τη ζωή της αλλά και για την καλλιτεχνική της διαδρομή. Παντρεύτηκαν το 1949 και ο σύζυγός της ήταν ταυτόχρονα ο μάνατζέρ της, μέχρι το διαζύγιό τους το 1959. Στα μισά της καριέρας της η σημαντική απώλεια βάρους τη μετέτρεψε σε μία ντίβα της εποχής, στην πιο κομψή κυρία επί σκηνής, όπως είχε χαρακτηριστεί.
Η γνωριμία της με τον Αριστοτέλη Ωνάση σημάδεψε τη ζωή της και κατέληξε σ' ένα παθιασμένο ειδύλλιο, που ξεκίνησε στη θαλαμηγό «Χριστίνα», παρουσία των συζύγων τους. Η θυελλώδης αυτή σχέση κράτησε πάνω από δέκα χρόνια, χωρίς όμως να έχει αίσιο τέλος. Ο γάμος του Ωνάση με την Τζάκι καταρράκωσε την Κάλλας ψυχικά και σωματικά. Άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας και σταμάτησε να εμφανίζεται στη σκηνή. Η τελευταία όπερα στην οποία συμμετείχε ήταν η Τόσκα στο Κόβεν Γκάρντεν, το 1965. Για οκτώ χρόνια απείχε εντελώς από τη σκηνή και το 1973 ξεκίνησε με τον τενόρο Τζουζέπε Ντι Στεφάνο μία παγκόσμια «αποχαιρετιστήρια περιοδεία», σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής. Η τελευταία της καλλιτεχνική εμφάνιση έγινε με τη λήξη της περιοδείας στο Σαππόρο, στις 11 Δεκεμβρίου του 1974.
Πέθανε στο Παρίσι, στις 16 Σεπτεμβρίου του 1977, δύο χρόνια μετά τον θάνατο του αγαπημένου της Αρίστου.
Το σπίτι της Μαρίας Κάλλας, που ανακαινίστηκε και πλέον στεγάζει το Μουσείο Μαρία Κάλλας
ΣΟΦΙΑ ΜΠΕΜΠΟΥ (ΒΕΜΠΟ) (1910-1978)
Η κορυφαία ερμηνεύτρια και ηθοποιός Σοφία Βέμπο έμενε στην οδό Στουρνάρη 49. Η Σοφία Μπέμπου γεννήθηκε το 1910 στην Καλλίπολη της Ανατολής Θράκης. Τα παιδικά της χρόνια τα πέρασε στον Βόλο και με το που τελείωσε το σχολείο, έπιασε δουλειά ως ταμίας σ' ένα κατάστημα, για να βοηθάει την οικογένειά της. Το ταλέντο της στη μουσική και στο τραγούδι εντυπωσίασε τον Κωνσταντίνο Τσίμπα – τον μεγαλύτερο ιμπρεσσάριο της Θεσσαλονίκης. Όταν την άκουσε τυχαία, της πρότεινε αμέσως να δουλέψει στο κοσμικό κέντρο ΑΣΤΟΡΙΑ. Αυτή ήταν η αρχή για μια πολύ μεγάλη και πετυχημένη καριέρα. Η Σοφία Βέμπο δεν περιορίστηκε μόνο στο τραγούδι, έλαμψε και στην ηθοποιία, με τη συμμετοχή της σε θεατρικές παραστάσεις, επιθεωρήσεις και κινηματογραφικές ταινίες.
Η φήμη της Βέμπο έφτασε εκτός Ελλάδος, με τα τραγούδια της να ηχογραφούνται από μεγάλες εταιρείες και να γίνονται τεράστιες επιτυχίες
Το τραγούδι «Μία γυναίκα πέρασε», που τραγούδησε παίζοντας μία τσιγγάνα στην επιθεώρηση «Παπαγάλος 33», την καταξίωσε στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Η φήμη της έφτασε και εκτός Ελλάδος, με τα τραγούδια της να ηχογραφούνται από μεγάλες εταιρείες και να γίνονται τεράστιες επιτυχίες και η ίδια να λαμβάνει προσκλήσεις για εμφανίσεις στο εξωτερικό.
Χαρακτηρίστηκε «τραγουδίστρια της νίκης» λόγω των τραγουδιών που ερμήνευσε κατά την διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940.
Το 1940 γνώρισε τον άντρα της ζωής της, τον Μίμη Τραϊφόρο, με τον οποίο διατήρησαν μια μακροχρόνια σχέση που πέρασε διά πυρός και σιδήρου, μέχρι το 1957 που παντρεύτηκαν. Τη βραδιά του Πολυτεχνείου άνοιξε τις πόρτες του διαμερίσματός της για να δώσει άσυλο σε κυνηγημένους φοιτητές, τους οποίους αρνήθηκε να παραδώσει όταν η ασφάλεια της χτύπησε την πόρτα.
Πέθανε από εγκεφαλικό στις 11 Μαρτίου του 1978, με χιλιάδες κόσμου να τη συνοδεύει στην τελευταία της κατοικία.
Η Σοφία Βέμπο στο μπαλκόνι του σπιτιού της στην οδό Στουρνάρη
ΟΡΕΣΤΗΣ ΜΑΚΡΗΣ (1898-1975)
Γεννήθηκε στη Χαλκίδα, στις 30 Σεπτεμβρίου του 1898. Σπούδασε φωνητική μουσική στο Ωδείο Αθηνών και στα 20 του στρατεύτηκε και υπηρέτησε στη Μικρά Ασία. Άρχισε την καριέρα του ως τενόρος, στον θίασο οπερέτας της Ροζαλίας Νίκα. Η ερμηνεία του στο «Τανγκό της Λεϊλά» είχε συγκινήσει το κοινό της εποχής. Συνδυάζοντας τη θαυμάσια φωνή του αλλά και το υποκριτικό του ταλέντο εμφανίστηκε το 1932 στο νούμερο του μεθυσμένου στην επιθεώρηση «Παπαγάλος» που ανέβηκε στο Ρεξ. Τραγουδώντας και παίζοντας το νούμερο «Με λεν μπεκρή» ξεσήκωνε κάθε βράδυ το φιλοθεάμον κοινό, κερδίζοντας επάξια τον τίτλο του πρωταγωνιστή του ελαφρού θεάτρου.
Στον κινηματογράφο ερμήνευσε με επιτυχία πάρα πολλούς ρόλους, όπως του καθηγητή γυμναστικής («Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο»), του αμαξά («Το αμαξάκι»), του πατέρα ανύπαντρων γυναικών («Η θεία από το Σικάγο»), του συνταξιούχου γυναικολόγου («Η κυρά μας η μαμή»), του στριμμένου σπιτονοικοκύρη («Η κάλπικη λίρα»), αλλά και αυτόν που κουβάλαγε σε όλη την καλλιτεχνική του διαδρομή... τον ρόλος του μεθύστακα, με αποκορύφωση την ομώνυμη ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα, το 1950.
Ο Ορέστης Μακρής τιμήθηκε με το Τάγμα του Φοίνικος για την προσφορά του στην τέχνη, που υπηρέτησε με υποδειγματική ευσυνειδησία
Το 1925 γνώρισε και ερωτεύτηκε τη 15χρονη Βαρβάρα Δαμίγου, η οικογένεια της οποίας ήταν μία από τις πιο γνωστές της Αθήνας. Οι γονείς της έφεραν αμέσως αντίρρηση στη σχέση της κόρης τους με τον νεαρό θεατρίνο, οπότε εκείνος αποφάσισε να την «κλέψει». Παντρεύτηκαν και απέκτησαν δύο παιδιά. Μετά τον θάνατο του πατέρα της Βαρβάρας, το 1929, οι σχέσεις αποκαταστάθηκαν και το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στο πατρικό της σπίτι, στην οδού Αδριανού, στην Πλάκα. Το 1954 η οικογένεια μετακόμισε στο Χαλάνδρι, όπου ο Ορέστης Μακρής έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του, το 1975.
Ο Ορέστης Μακρής ήταν ένας άνθρωπος ευγενής, μετρημένος, με σπάνιο ήθος και υπόδειγμα οικογενειάρχη. Τιμήθηκε με το Τάγμα του Φοίνικος για την προσφορά του στην τέχνη, που υπηρέτησε με υποδειγματική ευσυνειδησία.
Το σπίτι του ηθοποιού Ορέστη Μακρή
ΡΑΛΛΟΥ ΜΑΝΟΥ (1915-1988)
H Ραλλού Μάνου, κορυφαία Ελληνίδα χορογράφος, ιδρύτρια του Ελληνικού Χοροδράματος (1951), έμενε στην οδό Ψύλλα 6, Αμαλίας και Φιλελλήνων. Μάλιστα η πλατεία που βρίσκεται μπροστά από το σπίτι φέρει το όνομά της.
Οι γονείς της ήταν ο Πέτρος Μάνος, με καταγωγή από παλιά φαναριώτικη οικογένεια, και η Σοφία Τομπάζη, με καταγωγή από παραδοσιακή ναυτική οικογένεια της Ύδρας.
Η ετεροθαλής αδελφή της, Ασπασία, ήταν η σύζυγος του βασιλιά Αλέξανδρου.
Η Ραλλού Μάνου ήταν παντρεμένη με τον αρχιτέκτονα Παύλο Μυλωνά, με τον οποίο είχε αποκτήσει δύο γιους, τον Κωνσταντίνο και τον Αλέξανδρο.
Τα θέματα της χορογραφίας της Ραλλού Μάνου, βγαλμένα μέσα από την ελληνική ιστορία και την παράδοση, αποτελούσαν ένα ολοκληρωμένο χορόδραμα
Η προσφορά της στον χορό στην Ελλάδα υπήρξε τεράστια. Άρχισε τις σπουδές της στη Σχολή της Πράτσικα και τις συνέχισε στη Νέα Υόρκη, όπου η συνάντησή της με τη Μάρθα Γκράχαμ καθόρισε τα επόμενα βήματά της και την επιτυχημένη πορεία της στον χώρο του χοροδράματος. Τα θέματα της χορογραφίας της, βγαλμένα μέσα από την ελληνική ιστορία και την παράδοση, αποτελούσαν ένα ολοκληρωμένο χορόδραμα, που προέκυπτε από συνεργασία με σκηνοθέτες, συνθέτες και άλλους καλλιτέχνες. Για δύο δεκαετίες το χορόδραμα ήταν το μοναδικό συγκρότημα που είχε παρουσία και παραγωγή στην Ελλάδα, εκτός από τη Λυρική.
Οικία Παύλου Μυλωνά & Ραλλούς Μάνου © Facebook / Η Αθήνα μέσα στον χρόνο
ΚΑΤΙΝΑ ΠΑΞΙΝΟΥ - ΑΛΕΞΗΣ ΜΙΝΩΤΗΣ
Οι δύο κορυφαίοι δραματικοί ηθοποιοί Κατίνα Παξινού και ο Αλέξης Μινωτής, ζευγάρι στη ζωή και στο θέατρο, έμεναν στην οδό Λυκείου 13, στο Κολωνάκι. Σφράγισαν με το έργο και τις εκπληκτικές τους ερμηνείες την ιστορία του ελληνικού θεάτρου.
Η Αικατερίνη Κωνσταντοπούλου γεννήθηκε το 1900 στον Πειραιά, μέσα σε μία εύπορη οικογένεια. Σπούδασε μουσική και κλασικό τραγούδι στο Ωδείο της Γενεύης, του Βερολίνου και της Βιέννης. Παντρεύτηκε τον βιομήχανο Γιάννη Παξινό και απέκτησαν δύο κόρες. Αν και μετά από λίγα χρόνια το ζευγάρι χώρισε, η Κατίνα κράτησε το επίθετο του πρώην άνδρα της για το υπόλοιπο της καλλιτεχνικής της διαδρομής.
Οι προσπάθειές της για καριέρα στο λυρικό θέατρο δεν ευοδώθηκαν και έτσι το 1929 στράφηκε προς το θέατρο πρόζας ως μέλος του θιάσου της Μαρίκας Κοτοπούλη, παίζοντας στο έργο «Η Γυμνή Γυναίκα». Στο καμαρίνι του θεάτρου γνώρισε τον Αλέξη Μινωτή – συνάντηση η οποία υπήρξε σταθμός ζωής και για τους δύο. Ερωτεύτηκαν, παντρεύτηκαν το 1940 και έζησαν μαζί 44 χρόνια.
Προσχωρώντας και οι δύο στον Συνεταιρικό Θίασο του Αιμιλίου Βεάκη ερμήνευσαν ρόλους σε σημαντικά έργα του διεθνούς ρεπερτορίου. Με τις εμφανίσεις της με τη Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου έγινε πασίγνωστη στο εξωτερικό, για τους ρόλους της Ηλέκτρας στο ομώνυμο έργο του Σοφοκλή και της Γερτρούδης στον Άμλετ. Η διεθνής της αναγνώριση συνεχίστηκε στην Αμερική όταν εμφανίστηκε στο Μπρόντγουεϊ και στον κινηματογράφο.
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, η Κατίνα Παξινού και ο Αλέξης Μινωτής συγκρότησαν δικό τους θίασο και ανέβασαν σπουδαία έργα
Το 1944 τιμήθηκε με το Όσκαρ Β' Γυναικείου ρόλου για την ταινία «Για ποιον κτυπά η καμπάνα» και το 1949 με το βραβείο Κοκτώ στο Φεστιβάλ Μπιαρίτς, για τον ερμηνεία της στην ταινία «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα».
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, η Κατίνα Παξινού και ο Αλέξης Μινωτής συγκρότησαν δικό τους θίασο και ανέβασαν σπουδαία έργα, όπως ο «Ματωμένος Γάμος» του Λόρκα, «Οι παλαιστές» του Στρατή Καρά, οι «Βρυκόλακες» του Ίψεν. Η τελευταία της παράσταση στο θέατρο ήταν την περίοδο 1971-1972, στο έργο «Μάνα Κουράγιο» του Μπρεχτ και στον κινηματογράφο στη μόνη ελληνική ταινία που εμφανίστηκε, «Το Νησί της Αφροδίτης» (1969).
Για τη μεγάλη της προσφορά στην τέχνη παρασημοφορήθηκε με τον Χρυσό Ανώτερο Ταξιάρχη Γεωργίου Α' και με τον Ανώτερο Ταξιάρχη της Δυτικής Γερμανίας. Επίσης τιμήθηκε με τον τίτλο της Αξιωματούχου Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλίας και με το Βραβείο «Ιζαμπέλα Ντ' Εστέ».
Πέθανε από καρκίνο στις 22 Φεβρουαρίου του 1973, στην Αθήνα.
Εδώ έζησαν η Κατίνα Παξινού & ο Αλέξης Μινωτής
Ο Αλέξης Μινωτάκης γεννήθηκε στα Χανιά στις 8 Αυγούστου 1900 και ήταν ένας από τους κορυφαίους δραματικούς ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου. Μόλις τελείωσε το Γυμνάσιο διορίστηκε στην Εθνική Τράπεζα των Χανίων και όταν, αργότερα, ήρθε στην Αθήνα άρχισε ν' εμφανίζεται σαν ερασιτέχνης ηθοποιός σε διάφορους θεατρικούς θιάσους. Αν και αυτοδίδακτος, το ταλέντο του ήταν τέτοιο που γρήγορα τον κατέταξε μεταξύ των πρωταγωνιστών της δραματικής σκηνής. Το 1939, κρίθηκε από τους Άγγλους ως ο παγκόσμιος καλύτερος Άμλετ του Σαίξπηρ, για την ομώνυμη παράσταση που δόθηκε από το Εθνικό Θέατρο στην Αγγλία.
Ο Αλέξης Μινωτής και η Κατίνα Παξινού έπαιξαν μαζί σε παραστάσεις αρχαίων δραμάτων του Εθνικού Θεάτρου, στην Ελλάδα αλλά και στη Νέα Υόρκη
Ο Αλέξης Μινωτής δημιούργησε μια καριέρα διεθνούς ακτινοβολίας, στη διάρκεια της οποίας υποδύθηκε σχεδόν όλους τους ρόλους σε όλα τα θεατρικά είδη. Η συμμετοχή του ταινίες του κινηματογράφου άρχισε στο Χόλυγουντ το 1946, με την «Υπόθεση Νοτόριους» του Χίτσκοκ, με τον Κάρι Γκραντ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν, και συνεχίστηκε στην Ελλάδα με το «Παιδί και το Δελφίνι», με τη Σοφία Λόρεν. Επέστρεψε στην Αμερική για να παίξει στο Μπρόντγουεϊ στην Ηλέκτρα, με την Μαρίκα Κοτοπούλη, και στην κινηματογραφική ταινία «Γη των Φαραώ», με την Τζόαν Κόλινς.
Παντρεμένος από το 1940 με την Κατίνα Παξινού έπαιξαν μαζί σε παραστάσεις αρχαίων δραμάτων του Εθνικού Θεάτρου, στην Ελλάδα αλλά και στη Νέα Υόρκη. Εκτός από ηθοποιός υπήρξε και σπουδαίος σκηνοθέτης σε πολλές τραγωδίες [«Εκάβη» (1955), «Μήδεια» (1956), «Αντιγόνη» (1956) κ.ά.] να 'χουν ανέβει με δική του σκηνοθεσία. Ο τελευταίος του ρόλος ήταν ο Οιδίποδας επί Κολωνώ του Σοφοκλή, που ανέβηκε το καλοκαίρι του 1989 στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.
Πέθανε στην Αθήνα, στις 11 Νοεμβρίου 1990.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ (1900 - 1971)
Ο Γιώργος Σεφέρης έμενε στην οδό Άγρας 20, στο Παγκράτι. Υπήρξε διπλωμάτης και ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, ο πρώτος που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ.
Ο Γεώργιος Σεφεριάδης (1900-1971) γεννήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου του 1900 στη Σμύρνη. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του δικηγόρου Στυλιανού Σεφεριάδη, σημαντικού παράγοντα της Σμύρνης και της Δέσποινας Τενεκίδη, με καταγωγή από τη Νάξο. Είχε άλλα δύο αδέλφια, τον Άγγελο και την Ιωάννα, μετέπειτα σύζυγο του πολιτικού Κωνσταντίνου Τσάτσου.
Το 1914 μετακόμισαν οικογενειακώς στην Ελλάδα. Αποφοιτώντας από το Γυμνάσιο, φοίτησε στη Νομική Σχολή της Αθήνας και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, διορίστηκε στη διπλωματική υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών ως ακόλουθος πρεσβείας. Θήτευσε σε πρεσβείες και προξενεία πολλών χωρών και το 1957 τοποθετήθηκε πρεσβευτής της Ελλάδος στη Μεγάλη Βρετανία, όπου παρέμεινε έως τη συνταξιοδότησή του, το 1962.
Τον Απρίλιο του 1941 παντρεύτηκε τη Μαρώ Ζάννου, με την οποία παρέμεινε ερωτευμένος έως το τέλος της ζωής του. Το ζευγάρι δεν απέκτησε παιδιά.
Στο σπίτι του Γιώργος Σεφέρη, στην οδό Άγρας, έγινε η ιστορική δήλωσή του κατά της Χούντας, τον Μάρτιο του 1969, στο ραδιόφωνο του BBC
Η πρώτη του ποιητική συλλογή, η «Στροφή» (1931), επηρεασμένη από το ρεύμα του μοντερνισμού, προκάλεσε το ενδιαφέρον του λογοτεχνικού κόσμου με θετικές και αρνητικές αντιδράσεις. Ως ποιητής καθιερώθηκε μερικά χρόνια αργότερα με τη συλλογή «Μυθιστόρημα» (1935). Για το πλούσιο ποιητικό του έργο βραβεύθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας τον Δεκέμβριο του 1963. Στα ποιήματά του αλλά και στα εξαιρετικά δοκίμιά του αποτυπώνονται οι αγωνίες του για τη μοίρα των Ελλήνων, δεδομένου ότι ο ίδιος είχε βιώματα από τη μικρασιατική καταστροφή αλλά και από το δράμα των δύο Παγκοσμίων Πολέμων.
Στο σπίτι του, στην οδό Άγρας, έγινε η ιστορική δήλωσή του κατά της Χούντας, τον Μάρτιο του 1969, στο ραδιόφωνο του BBC, δήλωση που του στοίχησε την αφαίρεση του τίτλου του πρέσβη επί τιμή, καθώς και το δικαίωμα χρήσης διπλωματικού διαβατηρίου.
Πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971 και η κηδεία του, δύο μέρες αργότερα, εξελίχθηκε σε διαδήλωση κατά της Χούντας, με το πλήθος να φωνάζει συνθήματα και να σταματά την κυκλοφορία μπροστά στην Πύλη του Αδριανού και ν' αρχίζει να τραγουδάει την «Άρνηση» (το περιγιάλι του κρυφό), το απαγορευμένο τραγούδι του Μ. Θεοδωράκη, σε στίχους Γ. Σεφέρη.
Οικία Γεώργιου Σεφέρη
ΜΑΝΩΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ (1883-1959)
Ο Μανώλης Τριανταφυλλίδης, εμπνευσμένος γλωσσολόγος και αγαπητός δάσκαλος, ένας από τους πιο σημαντικούς συντελεστές των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων που έγιναν στην Ελλάδα στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, έμενε στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ 19, στο Κολωνάκι.
Η καταγωγή του από την πλευρά του πατέρα του ήταν από την Κοζάνη και από την πλευρά της μητέρας του, το γένος Ροδοκανάκη, από τη Χίο.
Ενώ η αρχική του σκέψη ήταν να σπουδάσει φυσικομαθηματικός, γρήγορα άλλαξε πορεία και γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές του στην Γερμανία, στην Ελβετία και στη Γαλλία. Κορυφαίο στέλεχος του Εκπαιδευτικού Ομίλου και φανατικός υποστηρικτής της δημοτικής γλώσσας, έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση των ετών 1917-1920, επί Ελευθερίου Βενιζέλου.
Τη γνωστή αυτή γραμματική του Τριανταφυλλίδη, με το μπλε εξώφυλλο, την έχουν χρησιμοποιήσει γενιές και γενιές στα σχολεία
Το 1926 έγινε καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου δίδαξε έως το 1935. Από το 1938 διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής γλωσσολόγων, φιλολόγων και λογοτεχνών για τη συγγραφή γραμματικής της κοινής δημοτικής γλώσσας, η οποία εκδόθηκε το 1941 από τον Οργανισμό Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων. Τη γνωστή αυτή γραμματική, με το μπλε εξώφυλλο, έχουν χρησιμοποιήσει έκτοτε γενιές και γενιές στα σχολεία. Μετά τον θάνατό του και σύμφωνα με τη διαθήκη του, ιδρύθηκε το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, το οποίο αποτελεί παράρτημα της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.
Εδώ έζησε ο καθηγητής Μανώλης Τριανταφυλλίδης
Η ΛΑΙΔΗ ΑΜΑΛΙΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗ ΦΛΕΜΙΝΓΚ (1912-1986)
Η Αμαλία Φλέμινγκ, ιατρός, βουλευτής και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, έμενε στην οδό Κανάρη 23, στο Κολωνάκι.
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας, ο Χαρίλαος Κουτσούρης, ήταν γνωστός δερματολόγος στην Πόλη. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Το 1945 επέστρεψε με υποτροφία στο Λονδίνο, όπου εργάστηκε στο Fleming Institute, στο πλευρό του νομπελίστα μικροβιολόγου Αλεξάντερ Φλέμινγκ, με τον οποίον παντρεύτηκαν το 1953. Το 1949 είχε επιστρέψει στην Ελλάδα και είχε αναλάβει τη διεύθυνση του Ευαγγελισμού. Ο σύζυγός της, ο οποίος ήταν Ιππότης, πέθανε δύο χρόνια μετά από τον γάμο τους. Η ίδια δεν χρησιμοποιούσε ποτέ τον τίτλο της Λαίδης.
Το Γενικό Νοσοκομείο Μελισσίων ονομάζεται «Αμαλία Φλέμινγκ», προς τιμή της Ελληνίδας επιστήμονος
Κατά τη διάρκεια της χούντας, ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση, με αποτέλεσμα να συλληφθεί, να βασανιστεί, να δικαστεί και να καταδικαστεί από το έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών. Ο απόηχος όλων αυτών στη διεθνή κοινότητα φόβισε τη χούντα και έτσι η Α. Φλέμινγκ αφέθηκε ελεύθερη, αλλά της αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και την απέλασαν. Επέστρεψε από το Λονδίνο όπου έμεινε, μετά την πτώση της χούντας. Εξελέγη βουλευτής Επικρατείας το 1977 και βουλευτής Α’ Αθηνών το 1981 και το 1985 με το ΠΑΣΟΚ. Πέθανε το 1986, χωρίς να προλάβει να δει τη δημιουργία του Ερευνητικού Κέντρου Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ», το οποίο ιδρύθηκε το 1998 και στεγάζεται στη Βάρη. Το Γενικό Νοσοκομείο Μελισσίων ονομάζεται «Αμαλία Φλέμινγκ», προς τιμή της Ελληνίδας επιστήμονος.
Εδώ έζησε η Αμαλία Φλέμινγκ
ΕΛΕΝΗ ΧΑΤΖΗΑΡΓΥΡΗ (1923-2004)
Η Ελένη Χατζηαργύρη έμενε στην οδό Αριστοδήμου 4, στο Κολωνάκι. Η διακεκριμένη ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης είχε καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε στη ΣΣχολή του Καρόλου Κουν και, ενώ ήταν ακόμη φοιτήτρια, ξεκίνησε τη θεατρική της καριέρα, παντρεμένη ήδη με τον πεζογράφο Κώστα Χατζηαργύρη, με τον οποίο απέκτησε έναν γιο.
Η Ελένη Χατζηαργύρη συνεργάστηκε με μεγάλα ονόματα του θεάτρου και ερμήνευσε ρόλους σε ποικίλα θεατρικά είδη, αλλά και σε κινηματογραφικές ταινίες
Το όνομά της συνδέθηκε κυρίως με το θέατρο και η ερμηνεία της σε έργα αρχαίου δράματος ή κλασικού ρεπερτορίου, την καθιέρωσε ως κορυφαία δραματική ηθοποιό. Συνεργάστηκε με μεγάλα ονόματα του θεάτρου και ερμήνευσε ρόλους σε ποικίλα θεατρικά είδη, αλλά και σε κινηματογραφικές ταινίες. Επίσης, ήταν, επί σαράντα χρόνια, καθηγήτρια σε πολλές δραματικές σχολές. Το 2001 τιμήθηκε από τον ΠτΔ Κωστή Στεφανόπουλο και τον Μάιο του 2003 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Εδώ έζησε η ηθοποιός Ελένη Χατζηαργύρη