.jpg)
Στο άρθρο του κ. Στέλιου Σοφιανού (Protagon, 15/5/25) διάβασα ότι σύμφωνα με την μελέτη της Grant Thornton υπάρχει στην χώρα μας έλλειψη εργατικού δυναμικού ύψους 300 χιλιάδων ατόμων. Οι ελλείψεις αυτές υπάρχουν σε πολλούς κλάδους, όπως στην πρωτογενή παραγωγή, εστιατόρια, οικοδομές κτλ. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν ισάριθμες ακάλυπτες θέσεις εργασίας. Η εκτίμηση αυτή δημιουργεί ερωτηματικά αν συσχετιστεί με άλλα στατιστικά δεδομένα.
Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία το ποσοστό ανεργίας αυτή την εποχή είναι 9,8% του εργατικού δυναμικού, δηλαδή 467 χιλιάδες άτομα. Ερωτάται: γιατί οι άνεργοι αυτοί δεν δέχονται ή δεν μπορούν να καλύψουν τις κενές θέσεις εργασίας;
Μία απάντηση είναι ότι η ανεργία είναι ανεργία τριβής, δηλαδή προσωρινή. Παραδείγματος χάριν, κάποιος αλλάζει εργοδότη ή τόπο εργασίας και περνούν δυο τρεις μήνες μέχρι να βρει τον κατάλληλο. Μέχρι τότε θεωρείται άνεργος ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Υπολογίζεται ότι η ανεργία τριβής είναι, γενικά, περίπου 5% και συνεπώς υπάρχουν 234 χιλ. άνεργοι που είναι πραγματικά άνεργοι.
Μια άλλη απάντηση μπορεί να είναι ότι άνεργοι δεν έχουν τα προσόντα που απαιτούνται για την κάλυψη των υπαρχουσών κενών θέσεων, δηλαδή η ανεργία είναι διαρθρωτική. Αυτή η απάντηση δεν είναι ικανοποιητική για τους κλάδους που αναφέρονται. Οι γνώσεις που απαιτούνται αποκτώνται με μικρή σχετικά εκπαίδευση. Οι ελλείψεις δεν είναι σε θέσεις πυρηνικών φυσικών ή χειριστών αεροσκαφών ή καρδιοχειρουργών.
Αν πράγματι υπάρχουν τόσες χιλιάδες άνεργοι και ταυτόχρονα τόσες κενές θέσεις εργασίας, η πιθανότερη λογική εξήγηση είναι ότι οι αμοιβές ή /και οι συνθήκες εργασίας δεν είναι αποδεκτές από τους ανέργους και προτιμούν να περιμένουν καλύτερες ευκαιρίες, κυρίως αν έχουν οικονομική υποστήριξη από άλλες πηγές, π.χ. οικογένεια, περιουσία κ.α.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό στη χώρα μας είναι 76% έναντι 80% στην Ευρωζώνη, ενώ η συμμετοχή των γυναικών είναι 67% έναντι 76% στην ΕΕ. Με απλά λόγια έχουμε μεγαλύτερη αναλογία ανδρών και γυναικών που προτιμούν να βρίσκονται εκτός της αγοράς εργασίας. Ίσως και αυτό να οφείλεται στην ίδια αιτία, δηλαδή η αμοιβή είναι χαμηλή και δεν αξίζει τον κόπο να βγει μια γυναίκα (και ίσως μητέρα) στην αγορά εργασίας.
Η λογική του παραγωγού-επιχειρηματία στον καπιταλισμό είναι απλή: αύξηση των εισπράξεων με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος παραγωγής. Αυτό καταλήγει σε πιέσεις για επιδοτήσεις από το κράτος και σε ζήτηση εργασίας με χαμηλούς μισθούς. Αν με τον ισχύοντα μισθό δεν μπορεί να βρει εργατικό δυναμικό θέλει μετανάστες, μέρος του κόστους των οποίων φέρει η κοινωνία γενικά.
Η λογική στάση του κράτους στις απαιτήσεις των παραγωγών-επιχειρηματιών είναι: Αν δεν θέλεις ή δεν μπορείς να πληρώσεις μεγαλύτερους μισθούς προκειμένου να αυξήσεις την παραγωγή σου, τότε μη την αυξάνεις. Δεν υπάρχει καμία ανάγκη και κανένα επιχείρημα ένα παραγωγός να αυξάνει την παραγωγή του αν το οριακό του (το έξτρα) κόστος είναι μεγαλύτερο από το οριακό του (το έξτρα) έσοδο.
Ενα τελευταίο σχόλιο: Τις συνέπειες της μετανάστευσης στη χώρα μας τις έχουμε νοιώσει πολύ καλά. Ευνόησε τους επιχειρηματίες και τους πλούσιους και ζημίωσε την εργατική τάξη και τους φτωχούς. Αν κάθε φορά που υπάρχει σχετική έλλειψη εργατικού δυναμικού φέρνουμε μετανάστες οι έλληνες εργάτες δεν θα δουν ποτέ άσπρη μέρα.
* Ο Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών