14 Φεβρουαρίου 2025

Αποκλείστηκε από όλα τα σχολεία της Ελλάδας. Αντί να σωπάσει έγραψε 45 βιβλία

Συντάκτης: Γρηγόρης Κεντητός

Η Ελλάδα γέννησε πολλούς σπουδαίους λογοτέχνες, αλλά λίγοι πλήρωσαν τόσο ακριβά την ελευθερία της σκέψης τους όσο ο Μενέλαος Λουντέμης. Ένα παιδί που αποβλήθηκε από όλα τα σχολεία της χώρας, ένας νεαρός που βρέθηκε στην παρανομία πριν καλά-καλά ενηλικιωθεί και ένας συγγραφέας που πλήρωσε το τίμημα των ιδεών του με εξορία και φίμωση. Κι όμως, δεν τον σταμάτησαν ποτέ.

Γεννήθηκε το 1912 και μεγάλωσε σε δύσκολες συνθήκες, αλλά το μυαλό του ήταν πάντα γεμάτο με λέξεις και ιστορίες. Όταν μπήκε στο Λύκειο, η μοίρα του ήταν ήδη γραμμένη. Στην πρώτη Λυκείου, πήρε αποβολή λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων. Όχι απλώς αποβολή, αλλά ολοκληρωτικό αποκλεισμό από όλα τα σχολεία της Ελλάδας. Ένας έφηβος που δεν είχε δικαίωμα στη μάθηση.

Αυτό δεν τον σταμάτησε. Δούλεψε από μικρός, έκανε κάθε είδους δουλειά για να επιβιώσει, αλλά ποτέ δεν εγκατέλειψε το πάθος του για τη λογοτεχνία. Η πένα του έγινε το όπλο του και, παρά τις αντιξοότητες, έγραψε δεκάδες βιβλία. Το έργο του «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» έγινε ένα από τα πιο αγαπημένα μυθιστορήματα της ελληνικής λογοτεχνίας, διαβάστηκε από γενιές και γενιές και έμεινε για πάντα στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού.

Η γραφή του ήταν γεμάτη ευαισθησία, ανθρωπιά και κοινωνική κριτική. Αλλά αυτή η φωνή δεν άρεσε σε όλους. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, κατηγορήθηκε για τα πολιτικά του φρονήματα και εξορίστηκε. Περάσε χρόνια στα ξερονήσια, αλλά ακόμα και εκεί, δεν σταμάτησε να γράφει. Όταν επέστρεψε, βρήκε μια χώρα που είχε αλλάξει, αλλά οι διώξεις εναντίον του συνεχίστηκαν.

Ο Λουντέμης ήταν ένας συγγραφέας που έγραψε για τους αδικημένους, τους φτωχούς, τους ανθρώπους που δεν είχαν φωνή. Πέρασε τη ζωή του κυνηγημένος, αλλά το έργο του έμεινε ζωντανό. Από έναν νεαρό που του στέρησαν την εκπαίδευση, έγινε ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους Έλληνες λογοτέχνες όλων των εποχών.