Αν σου έχει λείψει αυτή η συνήθεια τότε είναι η ώρα να επιστρέψεις στο διάβασμα και να βάλεις στην άκρη το βλαβερό κινητό σου. Πώς;
Ο Sir Jonathan Bate, καθηγητής αγγλικής λογοτεχνίας στην Οξφόρδη, εξέφρασε αυτή την εβδομάδα την ανησυχία του για τη «φθορά της προσοχής», όπως φαίνεται από την αδυναμία των προπτυχιακών φοιτητών του να συμβαδίσουν με το διάβασμα που έχουν για τη σχολή τους. «Τώρα, αντί για τρία μυθιστορήματα σε μια εβδομάδα, πολλοί φοιτητές θα αγωνιστούν να διαβάσουν ένα μυθιστόρημα σε τρεις εβδομάδες», δήλωσε στην εκπομπή Today του BBC Radio 4 και σίγουρα δεν είναι ψέμα.
Η αλήθεια, βέβαια είναι πως όλο αυτό δεν αφορά μόνο τους νέους, αφού δεν είναι οι μόνοι που δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν στα βιβλία. Τον Ιούλιο, η βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση The Reading Agency διαπίστωσε ότι δεν είναι και τόσοι πολλοί τελικά εκείνοι που διαβάζουν τακτικά για ευχαρίστηση κι επειδή όντως αγαπούν το διάβασμα.
Το να ξεκινήσεις πάλι να διαβάζεις βιβλία δεν είναι ό,τι πιο εύκολο όταν υπάρχει η επιλογή του κινητού, αλλά σίγουρα δεν είναι ακατόρθωτο.
Πώς θα αφήσεις το τηλέφωνό σου στην άκρη και θα αποκτήσεις ξανά τη συνήθεια να διαβάζεις βιβλία;
Κράτα το τηλέφωνό σου όσο το δυνατόν πιο μακριά
«Αν πρόκειται να καθίσεις με ένα βιβλίο, άσε το τηλέφωνό σου κάπου αλλού», λέει η Tanya Goodin, υπεύθυνη για την ψηφιακή αποτοξίνωση και συγγραφέας του My Brain Has Too Many Tabs Open. «Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι ορατό και δεν βρίσκεται στο ίδιο δωμάτιο, γιατί ο αυτοέλεγχος δεν λειτουργεί». Η ίδια τεκμηριώνει την άποψή της αναφερόμενη σε έρευνες σχετικά με το τι συμβαίνει στην ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και στο IQ μας όταν έχουμε το τηλέφωνό μας σε κοντινή απόσταση: «Έχει αποδειχθεί ότι μόνο όταν η συσκευή μας βρίσκεται σε διαφορετικό δωμάτιο έχουμε πραγματικά την πλήρη ικανότητα να συγκεντρωθούμε».
«Αγκάλιασε» τα βιβλία και κράτα σημειώσεις
Ο Damian Barr, συγγραφέας και παρουσιαστής του The Big Scottish Book Club, προσπαθεί να έχει πάντα μαζί του ένα βιβλίο, όπως λέει ο ίδιος. «Αν δεν έχω κάτι μαζί μου, δεν μπορώ να το διαβάσω. Τα βιβλία πάντα χάνουν έναντι των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στον ανταγωνισμό με το τηλέφωνό μου, οπότε χρειάζομαι πραγματικό χαρτί». Με άλλα λόγια, ισχυρίζεται ότι ένα ψηφιακό βιβλίο δεν του προσφέρει το ίδιο με ένα φυσικό.
Επίσης, περιορίζει τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με εφαρμογές αποκλεισμού, «τις οποίες μπορώ να παρακάμψω, αλλά τουλάχιστον με κάνει να έχω μεγαλύτερη επίγνωση του χρόνου που ξοδεύω σε αυτά».
Όταν πρόκειται, βέβαια, για μελέτη και πιο ουσιαστικό διάβασμα κι όχι απλά για να περάσει ο χρόνος, το να κρατάς σημειώσεις μπορεί να σε βοηθήσει να συγκεντρωθείς περισσότερο.
Η Lara Feigel, συγγραφέας και καθηγήτρια αγγλικών στο King's College του Λονδίνου, λέει ότι οι φοιτητές της δυσκολεύονται να συμβαδίσουν με το διάβασμα. «Τους παροτρύνω να αγοράζουν πραγματικά αντίγραφα βιβλίων αντί να διαβάζουν στο διαδίκτυο και να κρατούν σημειώσεις - μερικές φορές τους ζητώ να φέρουν τα βιβλία τους και να μου δείξουν τις υπογραμμίσεις και τις μουτζούρες».
Μάθε το μυαλό σου να διαβάζει
«Το διάβασμα είναι μαραθώνιος, όχι σπριντ», λέει η Daisy Buchanan, παρουσιάστρια του podcast You're Booked και συγγραφέας του επερχόμενου βιβλίου Read Yourself Happy. «Όπως και η άσκηση, το διάβασμα προέκυψε στη ζωή μας με φυσικό τρόπο ως παιδιά, αλλά έχουμε αποκτήσει πολύ θόρυβο και περισπασμούς. Ξεκίνα με τον μικρότερο δυνατό χρόνο και αύξησέ τον στη συνέχεια».
Μια άλλη ιδέα είναι απλά να αυξήσεις τον αριθμό των σελίδων που διαβάζεις ανά δέκα τη φορά. Έτσι, με τον καιρό, θα βελτιωθείς κατά πολύ στο διάβασμα.
Η άνεση είναι το παν
Δεν βολεύονται όλοι με τα ίδια πράγματα και ίσως ο χώρος και η στιγμή που έχεις επιλέξει για να διαβάζεις το βιβλίο σου απλά να μην είναι βολικά.
Για τον Buchanan, αυτό είναι το πρώτο πράγμα που κάνει το πρωί. «Όταν ξυπνάω, ο εγκέφαλός μου παίρνει φωτιά από σκέψεις και άγχος. Αν κάνω την προσπάθεια να πιάσω πρώτα ένα βιβλίο και όχι το τηλέφωνό μου, το διάβασμα δίνει στο μυαλό μου τις πληροφορίες που αποζητά, επιβραδύνοντας το και παρέχοντάς του κάτι για να επικεντρωθεί».
Εγώ από την άλλη προτιμώ να κοιμάμαι αγκαλιά με βιβλία. Με το που ξαπλώνω στο κρεβάτι, αφήνω στην άκρη το κινητό και κάθε είδους νέα τεχνολογία και διαβάζω. Είναι ο τρόπος μου για να χαλαρώνω και να αποφορτίζομαι από την πίεση της ημέρας. Εσύ πότε επιλέγεις να διαβάσεις;
Μην αντιμετωπίζεις το διάβασμα σαν αγγαρεία
Αν ξεκινήσεις να διαβάζεις με τη λογική του «πρέπει» και όχι του «θέλω» δε θα καταφέρεις τίποτα και τα βιβλία θα γίνουν από φίλος εχθρός σου. Ξεκίνα να αγοράζεις βιβλία και να τα διαβάζεις με απόλαυση και χαρά, γιατί αλλιώς με την πρώτη ευκαιρία θα επιστρέψεις και πάλι στην εύκολη λύση, το κινητό.
Επιπλέον, η συμμετοχή σε μια λέσχη βιβλίου μπορεί να σου δώσει το κίνητρο να συνεχίσεις να διαβάζεις ένα μυθιστόρημα μέχρι το τέλος, λέει η Goodin. Συνιστά ακόμα να ανακαλύψεις εκ νέου τις βιβλιοθήκες που υπάρχουν στην πόλη σου ως ένα μέρος για να βρεις έμπνευση.
Μην απορρίπτεις τα audiobooks
Αν βαριέσαι να μπεις στη διαδικασία να διαβάσεις, σκέψου το ενδεχόμενο να ξεκινήσεις με ένα audiobook. Η ιδέα αυτή μπορεί να σε βοηθήσει να επιστρέψεις στη συνήθεια του διαβάσματος. Ειδικά αν μπορείς να κάνεις multitasking και να το ακούς ενώ κάνεις δουλειές στο σπίτι ή βγάζεις βόλτα το σκύλο, το ακουστικό βιβλίο είναι η λύση που θες. Στην περίπτωση αυτή, όμως, μη ξεχνάς να κλείνεις τις ειδοποιήσεις.
Μην κατηγορείς τον εαυτό σου αν δεν καταφέρνεις να διαβάσεις μια τεράστια στοίβα από βιβλία κάθε χρόνο. Άλλωστε, σημασία έχει να το απολαμβάνεις και να νιώθεις καλά με αυτή την ασχολία.