Ένας σκύλος είθισται, ορισμένες φορές, να σηκώνει τις τρίχες του στην πλάτη του. Και δεν είναι λίγοι που πιστεύουν ότι, τότε, είναι ένα βήμα πριν από την επίθεση. Μπορεί, αλλά όχι πάντα.
Τι είναι το φαινόμενο piloerection
Ο κ. Δημήτρης Πιτσικάλης, επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων με πολύχρονη εμπειρία σε σκύλους με επιθετικές τάσεις ή/και συμπεριφορές, εξηγεί πως αυτό το φαινόμενο ονομάζεται piloerection. Όταν το παρατηρούμε, συνήθως, είναι σημάδι ότι ο σκύλος είναι διεγερμένος, φοβισμένος, τρομαγμένος, ή ενθουσιασμένος.
Με άλλα λόγια, το φαινόμενο piloerection παρατηρείται όταν ένας σκύλος βρίσκεται σε ένταση.
Το piloerection, όπως εξηγεί ο κ. Πιτσικάλης, είναι μια ακούσια αντίδραση του σκύλου. Ο σκύλος δεν είναι σε θέση να ελέγξει τη συγκεκριμένη κατάσταση, καθώς, όταν βρίσκεται σε ένταση, εκκρίνονται ορμόνες και το τρίχωμά του ανασηκώνεται.
Σε γενικές γραμμές, το τρίχωμα ενός σκύλου ανασηκώνεται κυρίως όταν ο σκύλος νιώθει άβολα ή είναι σε ένταση
Αν ένας σκύλος σηκώνει το τρίχωμά του επειδή νιώθει άβολα, φοβάται, ή ετοιμάζεται να προβεί σε μία επιθετική συμπεριφορά, θα πρέπει να παρατηρήσουμε προσεκτικά τη γενικότερη στάση και τη «γλώσσα του σώματός» του
Διευκρινίζει, επίσης, ότι το φαινόμενο piloerection συναντάται σε όλα τα θηλαστικά, και προκαλείται από μια σύσπαση των μυών, που βρίσκονται στη βάση κάθε τρίχας. Είναι μια ακούσια απόκριση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, και μας δείχνει ότι το ζώο είναι σε εγρήγορση και διέγερση.
Πότε ο σκύλος σηκώνει την τρίχα του
Σε κάποιους σκύλους παρατηρούμε να ανασηκώνουν το τρίχωμά τους από τον αυχένα έως τη βάση της ουράς τους. Κάποιοι άλλοι, μόνο στο σημείο του αυχένα, ενώ υπάρχουν και εκείνοι που σηκώνουν το τρίχωμά τους κατά τόπους.
«Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχουν σκύλοι, που δεν είναι εύκολο να διακρίνουμε πότε ανασηκώνουν το τρίχωμά τους, όπως, για παράδειγμα, οι σκύλοι της φυλής Maltese.
Το να πούμε πως ένας σκύλος ανασηκώνει το τρίχωμα του (στη ράχη, στον αυχένα, ή κατά τόπους) μόνο όταν θέλει να επιτεθεί, δεν ευσταθεί. Έχουμε δει κάποιες φορές σκύλους να επιδεικνύουν το συγκεκριμένο σήμα ηρεμίας, ενώ, για παράδειγμα, παίζουν», επισημαίνει ο κ. Πιτσικάλης.
Και αυτό εξηγείται, σύμφωνα με τον κ. Πιτσικάλη, διότι ακόμη και κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ο σκύλος έχει ανεβασμένη ένταση.
Για να πούμε αν ένας σκύλος σηκώνει το τρίχωμά του επειδή νιώθει άβολα, φοβάται, ή ετοιμάζεται να προβεί σε μία επιθετική συμπεριφορά, θα πρέπει να παρατηρήσουμε προσεκτικά τη γενικότερη στάση και τη «γλώσσα του σώματός» του.
Ο κ. Πιτσικάλης επισημαίνει πως, σε γενικές γραμμές, το τρίχωμα ενός σκύλου ανασηκώνεται κυρίως όταν ο σκύλος νιώθει άβολα ή είναι σε ένταση. Φοβάται, νιώθει έκπληξη, ανασφάλεια, ενθουσιασμό, νευρικότητα. Στατιστικά, συνήθως, φοβάται και νιώθει πως κάτι τον απειλεί, ετοιμάζεται να αμυνθεί ή να επιτεθεί.
Ωστόσο, μιας και η «γλώσσα του σώματος» των σκύλων είναι αρκετά πλούσια, ένας σκύλος μπορεί να καταφεύγει σε αυτό το σήμα ηρεμίας και σε άλλες συνθήκες, όπως είναι η έντονη χαρά ή υπερδιέγερση.
Η «γλώσσα του σώματος» και τα σήματα ηρεμίας του σκύλου
Τα σήματα ηρεμίας, που αποτελούν τη «γλώσσα του σώματος» ενός σκύλου, είναι πολλά και, φυσικά, είναι βαθιά ριζωμένα στο ένστικτό του. Έτσι, οι σκύλοι μας μπορεί να χρησιμοποιούν κάποια σήματα ηρεμίας συχνότερα από άλλα.
Τέλος, ο κ. Πιτσικάλης αναφέρει: «Αν ο σκύλος σας σηκώνει συχνά το τρίχωμά του, η αξιολόγηση ενός επαγγελματία εκπαιδευτή θα σας βοηθήσει να καταλάβετε πρώτον γιατί το κάνει. Και, φυσικά, θα βοηθήσει τον σκύλο σας να διαχειρίζεται τις καταστάσεις κατά τις οποίες έχει ένταση ή στρες».
Ο κ. Δημήτρης Πιτσικάλης, επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων με πολύχρονη εμπειρία σε σκύλους με επιθετικές τάσεις ή/και συμπεριφορές
* Ο κ. Δημήτρης Πιτσικάλης είναι επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων με 20ετή εμπειρία.
Το 1994, σε ηλικία 16 ετών, πέρασε τις Εξετάσεις Σκύλου Συνοδείας (BH) και Συμπεριφοράς/Χαρακτήρα (VT) με τον πρώτο του σκύλο, ένα θηλυκό Dobermanονόματι “Υβόν”. Η εξέταση Σκύλου Συνοδείας (BH) και Συμπεριφοράς/Χαρακτήρα (VT) είναι μια εξέταση κατά την οποία ο σκύλος πρέπει να παρουσιάσει τις κοινωνικές του δεξιότητες, αλλά και τη σχέση και υπακοή του προς τον ιδιοκτήτη του.
Έχει παρακολουθήσει δεκάδες σεμινάρια, τόσο εκπαίδευσης σκύλων όσο και Κυναθλημάτων (Knut Fuchs, Peter Scherk, Ivan Balabanov, Bart Bellon, κ.ά). Το 2013 κατέκτησε τον τίτλο IPO III (IGP III), τον μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας του αθλήματος, που περιλαμβάνει καθήκοντα προστασίας, υπερπήδηση εμποδίου με επαναφορά αντικειμένου, αναρρίχηση τοίχου, υπακοή και ιχνηλασία.
Έχει πάρει μέρος σε πολλές εκθέσεις μορφολογίας, παίρνοντας δύο φορές τον Τίτλο “Πρωταθλητής Ελλάδος” με τον σκύλο του Diesel – pedigree name: Dreaming about twister chaser o’bg.
Έχει πιστοποίηση Ερεθιστή (IGP Helper) και έχει παρακολουθήσει σεμινάρια Έρευνας και Διάσωσης με εισηγητή τον Borut Modic. Επιλέχθηκε και συμμετείχε ως Ιχνηθέτης (IGP Track Layer) στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Βελγικών Ποιμενικών. Έχει ζήσει και εργαστεί ως εκπαιδευτής σκύλων στη Γερμανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έχει μεγάλη εμπειρία σε σκύλους με προβλήματα συμπεριφοράς και ιδιαίτερα με επιθετικές συμπεριφορές.
Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.