της Στέλλας Χαραμή
Στο ανεξέλεγκτο ελληνικό τοπίο των 3 εκατομμυρίων αδέσποτων ζώων και των αναρίθμητων κακοποιήσεων, το καινούργιο νομοσχέδιο που αναμένεται να εισάγει το υπουργείο Εσωτερικών δημιουργεί προσδοκίες για μια κάποια αποκατάσταση του. Γι’ αυτό και η, κατ’ αρχήν, υποδοχή του γενικότερου πλαισίου στο οποίο φαίνεται πως θα κινηθεί, τυγχάνει θετικής ανταπόκρισης.
Η, προ ημερών, παρουσίαση του νομοσχεδίου αποτιμάται ως ένα πρώτο θετικό βήμα στην χαοτική κατάσταση που περιγράφει εδώ και δεκαετίες το κεφάλαιο «ζώα συντροφιάς». Φιλοζωικές Ενώσεις, φιλοζωικά σωματεία αλλά και πολλοί δήμοι ανά την Ελλάδα εκτιμούν πως το, υπό διαμόρφωση, νομοσχέδιο βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση.
«Θεωρούμε πως η κατεύθυνση που δίνεται είναι – για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια – θετική. Χρειάζονται, βέβαια, περαιτέρω βελτιώσεις, ώστε να έχουμε ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Και βέβαια να μην υποχωρήσει η κυβέρνηση στις πιέσεις που δέχεται από ομάδες και κυκλώματα που ενδιαφέρονται μόνο για τα επαγγελματικά τους συμφέροντα» σημειώνει η πρόεδρος της Πανελλαδικής Φιλοζωϊκής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας, Νατάσσα Μπομπολάκη. Δίνοντας, παράλληλα, τον τόνο για τις επικείμενες αντιδράσεις κατά του νομοσχεδίου που θα προκύψουν το επόμενο διάστημα: Από τα, κατά τόπους, κυνηγετικά σωματεία, από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο (το οποίο ζητά καθολική απόσυρση του νομοσχεδίου) αλλά και από τα pet shop.
Σε δύο εκατομμύρια υπολογίζονται οι αδέσποτες γάτες στην Ελλάδα και σε ένα εκατομμύριο οι σκύλοι!
Σύμφωνα με τους βασικούς άξονες του νομοσχεδίου η ευθύνη για τα ζώα συντροφιάς περνά επιτέλους στο υπουργείο Εσωτερικών (ενώ μέχρι τώρα αποτελούσε αρμοδιότητα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης), το οποίο θεσπίζει περιορισμούς ως προς την αναπαραγωγή τους, ιδρύει το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς ως μια επίσημη πλατφόρμα συνεργασίας της δημόσιας διοίκησης με τους εμπλεκόμενους φορείς και το Μητρώο Παραβατών, αναθέτει την διαχείριση των αδεσπότων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση – αυτή τη φορά μέσω ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος – απαγορεύει την πώληση ζώων στα pet shop, ενθαρρύνει το θεσμό της υιοθεσίας με διάφορους τρόπους, ενώ καταρτίζει εκπαιδευτικά προγράμματα προκειμένου να αναβαθμιστεί το περιεχόμενο πληροφορίας προς τις αρμόδιες υπηρεσίες που θα εργαστούν για την προστασία των ζώων.
Η κινητοποίηση της κοινωνίας προέχει«Το κρίσιμο δεν είναι να μπουν απλώς κανόνες, αλλά οι κανόνες αυτοί να είναι εφαρμόσιμοι. Είναι αναγκαίο να δοθεί έμφαση στο κομμάτι της πρακτικής κινητοποίησης της κοινωνίας αλλά και της γενικότερης αλλαγής της νοοτροπίας, στόχος που μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την εκπαίδευση. Πρέπει να επιδιώξουμε να μετακινηθεί η κοινωνική βάση σε σχέση με τα ζώα συντροφιάς» τονίζει η Μυρτώ Ξανθοπούλου, με μακρόχρονη εμπειρία σε ζητήματα της Κοινωνίας των Πολιτών και συνάμα ιδρυτικό μέλος του δραστήριου φιλοζωικού σωματείου Stray.
Η αλλαγή στάσης της κοινωνίας απέναντι στα ζώα συντροφιάς πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα του νομοσχεδίου. credit: Jose Antonio Gallego Vázquez/Unsplash
Το περασμένο Σάββατο, 85 δήμαρχοι από όλη την Ελλάδα συμμετείχαν σε διαδικτυακή ημερίδα υπό την αιγίδα της Πανελλαδικής Φιλοζωϊκής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας και, με ελάχιστες εξαιρέσεις, τάχθηκαν υπέρ του νέου νομοσχεδίου. «Πριν από δέκα χρόνια οι δήμοι αφέθηκαν χωρίς χρηματοδότηση από την κεντρική εξουσία προκειμένου να αντιμετωπίσουν ένα τεράστιο θέμα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη φιλοζωικής συνείδησης από τους αιρετούς αλλά και τους διοικητικούς υπαλλήλους των δήμων, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα εγκληματικών πράξεων ή παραλείψεων εις βάρος των ζώων σε όλα τα επίπεδα» διαπιστώνει η κ. Μπομπολάκη.
Ο ρόλος του εθελοντισμούΗ Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο όπου ο εθελοντισμός δαιμονοποιείται
Στο διάστημα αυτό, κρίσιμο ρόλο στην ευζωία των αδεσπότων ανέλαβαν οι εθελοντές φιλόζωοι οργανωμένοι σε σωματεία και παρόλα αυτά «τέθηκαν σε διωγμό. Η Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο όπου ο εθελοντισμός δαιμονοποιείται. Ειδικά στην περίπτωση των ζώων, τα φιλοζωϊκά σωματεία όχι μόνον έκαναν τη δουλειά του κράτους, αλλά υπέμεναν κι ένα σωρό κατηγορίες».
Αποκαθιστώντας αυτήν την αδικία το νέο νομοσχέδιο βάζει επάξια στο τραπέζι των συνομιλιών και τους φιλοζωικούς συλλόγους, η τεχνογνωσία των οποίων αναμένεται να γίνει οδικός χάρτης και για την χάραξη της στρατηγικής των δήμων.
Βάσει του νέου νομοσχεδίου, οι δήμοι επωμίζονται τη δημιουργία καταφυγίων αξιοπρεπούς διαβίωσης για τα ζώα συντροφιάς. credit: Margarita Kosior/Unsplash
Με την εκκίνηση της δημόσιας διαβούλευσης να επίκειται τις επόμενες εβδομάδες, ο δημοσιογράφος, οργανωμένος εθελοντής του φιλοζωικού κινήματος καθώς και ερασιτέχνης εκπαιδευτής σκύλων, Αλέξανδρος Μωρέλας επισημαίνει τα κενά που οφείλουν να καλύψουν συγκεκριμένες διατάξεις του νομοσχεδίου, κωδικοποιώντας τα:
«Καταρχάς, πρέπει να εξασφαλιστεί ο κοινωνικός έλεγχος μέσα από το σώμα μιας Αστυνομίας Ζώων: Μικτά κλιμάκια που θα αποτελούνται από δημοτικούς αστυνόμους, κτηνιάτρους και θετικούς εκπαιδευτές προκειμένου να παρεμβαίνουν άμεσα σε καταγγελίες κακοποίησης. Επίσης, πρέπει να συμφωνήσουμε ποια ζώα θα προστατεύει το νέο νομοσχέδιο: Θα περιοριστεί στις περιπτώσεις σκύλων και γατών και θα αφήσει απροστάτευτες κατηγορίες ζώων όπως τα γαϊδουράκια που κακοποιούνται συστηματικά με την δικαιολογία της τουριστικής ατραξιόν ή τα παστουρωμένα αιγοπρόβατα που υποφέρουν στην ελληνική επαρχία; Θέλουμε έναν επιλεκτικό νόμο ή ένα δίκαιο νόμο που θα εφαρμοστεί παντού και από τις επαρχιακές κοινωνίες ακόμα κι αν εναντιώνεται στα τοπικά ήθη;
Το νομοσχέδιο οφείλει να επεκταθεί στην εκπαίδευση με προγράμματα για σχολεία όπου κτηνίατροι και θετικοί εκπαιδευτές θα συστήσουν ένα εγχειρίδιο συμπεριφοράς απέναντι στα ζώα ως μείζον εκπαιδευτικό υλικό. Χρειάζεται επίσης ο νόμος να εμποδίζει το εμπόριο ζώων συντροφιάς και ειδικά σκύλων από άλλες χώρες, καθώς άνθρωποι που εμφανίζονται ως εκτροφείς συντηρούν το εμπόριο ζώων που βασίζεται στις φρικιαστικές πρακτικές των puppy mills. Επιπλέον, είναι αναγκαίο ο νόμος να επιβάλλει τη στείρωση ακριβώς όπως επιβάλλεται ο εμβολιασμός και τέλος να απαγορεύει τη χρήση μέσων βασανισμού από εκπαιδευτές, όπως οι πνίχτες, που καταστρατηγούν τις ελευθερίες των ζώων τις οποίες θεσπίζει πλέον το Υπουργείο Εσωτερικών».
Ο εθελοντισμός ήταν για πολλά χρόνια η μοναδική ασπίδα προστασίας των αδέσποτων στην Ελλάδα. credit: Gabriella Clare Marino/Unsplash
Όπως όλα δείχνουν, η περίοδος διαβούλευσης του νομοσχεδίου θα είναι εξίσου κρίσιμη με την καθαυτή σύσταση του. Οι παθογένειες δεκαετιών εις βάρος των ζώων συντροφιάς και η καθολική απουσία του κράτους από την προστασία τους δεν αναζητούν απλώς την θεραπεία σε μια νέα νομοθετική ατζέντα∙ αλλά συνάμα καθοριστικές τομές που θα δημιουργήσουν ουσιαστικά εργαλεία για την υγιή διαχείριση τους και τους και θα εδραιώσουν φιλοζωική συνείδηση.