27 Μαΐου 2020

Ανθρωπογενή και ιατρογενή λάθη στην πανδημία

Με όλες τις μελέτες να δείχνουν σήμερα ποσοστά θνητότητας του κορωνοϊού από 0,5% ως 0,1%, αν το πραγματικό ποσοστό είναι στο 0,2%, το ερώτημα που γεννάται είναι από πού προέρχονται τα εξτρά ποσοστά που κάποιες μελέτες δείχνουν ενώ άλλες όχι.
Η απάντηση είναι μάλλον δυσάρεστη, καθώς ο πιο πιθανός υποψήφιος είναι ο ανθρώπινος παράγοντας.
Σε χώρες με πολλά κρούσματα, δύο είναι οι χειρότερες εστίες μετάδοσης της επιδημίας: τα γηροκομεία και τα νοσοκομεία.
Σε κάποιες χώρες, οι θάνατοι από τα γηροκομεία έφτασαν στο 50% των συνολικών θανάτων. Ενώ οι κυβερνήσεις ισχυρίζονταν ότι οι καραντίνες έγιναν για να προστατευτούν οι ηλικιωμένοι και οι ευπαθείς, στην ουσία κανένα μέτρο δεν πάρθηκε για να προστατευτούν τα γηροκομεία: Το προσωπικό τους ούτε ενημερώθηκε, ούτε εκπαιδεύτηκε, ούτε εξετάστηκε για κορωνοϊό στο βαθμό που θα έπρεπε. Σε κάποιες χώρες δε, ηλικιωμένοι που δεν είχαν σοβαρά συμπτώματα, επέστρεψαν στα γηροκομεία λόγω έλλειψης κλινών, με τις φριχτές συνέπειες που γνωρίσαμε. (για τον φαύλο κύκλο εστιών σε νοσοκομεία, γηροκομεία και ούτω καθ εξής, εδώ)
Ο πανικός που δημιουργήθηκε, έστειλε αρκετό κόσμο με συμπτώματα στα νοσοκομεία, με αποτέλεσμα συνωστισμό και μεγάλη ενδονοσοκομειακή μετάδοση της νόσου.
Χαρακτηριστικό είναι πως στην Ιταλία για παράδειγμα, το 8% όλων των κρουσμάτων ήταν από νοσοκόμες και γιατρούς. Η έλλειψη τεστ ακόμη και για τους γιατρούς σε κάποιες χώρες, επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Με τον κορωνοϊό να έχει γίνει η απόλυτη προτεραιότητα δημόσιας υγείας και με τα νοσοκομεία να αντιμετωπίζουν σχεδόν τα πάντα ως COVID-19 μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου, άλλα νοσήματα παραμελήθηκαν, συχνά λόγω του φόβου των ασθενών, με αποτέλεσμα, για παράδειγμα, οι καρδιολογικές κλινικές να είναι σε μεγάλο βαθμό άδειες και ακόμη περισσότεροι θάνατοι να συμβούν εκτός νοσοκομείου, όχι από τον ίδιο τον κορωνοϊό αλλά από τον πανικό του και την ελλιπή ιατρική μέριμνα.
Με συνθήκες συνωστισμού στις εντατικές, ασθενείς κόλλησαν όχι μόνο κορωνοϊό αλλά και άλλες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, συχνά θανατηφόρες, που οδήγησαν και σε άλλους θανάτους που εσφαλμένα αποδόθηκαν στον κορωνοϊό.
Επίσης, όπου ήταν αυτό εφικτό, αρχικά οι ασθενείς έμπαιναν νωρίς σε διασωλήνωση, που από μόνη της ενέχει κίνδυνο να καταλήξει σε θάνατο σε ποσοστό από 5% ως 8%. Δυστυχώς όμως, η εμπειρία που αποκτήθηκε έκτοτε υποδεικνύει ότι τα συνήθη πρωτόκολλα που ακολουθήθηκαν ήταν λανθασμένα καθώς τα πνευμόνια πολλών ασθενών με COVID-19 φαίνεται να αντέχουν λιγότερη πίεση από ότι συμβαίνει σε άλλα αίτια. Αναφέρεται πως γιατροί που ακολούθησαν την πρακτική της χαμηλής πίεσης οξυγόνου στην διασωλήνωση έσωσαν και τους εκατό ασθενείς που είχαν, όταν στην Νέα Υόρκη, 88% των ασθενών που μπήκαν σε διασωλήνωση, πέθαναν, ένα ποσοστό δραματικό, 2,5 φορές πάνω από αυτούς που πεθαίνουν από διασωλήνωση λόγω γρίπης H1N1.
Στο πεδίο της δοκιμής φαρμάκων έγινε το έλα να δεις. Δεκάδες φάρμακων δοκιμάστηκαν σε ασθενείς σε δοκιμές fast track με αμφίβολα αποτελέσματα. Στο αποκορύφωμα των πρακτικών αυτών, ο FDA έδωσε κατ’ επείγουσα έγκριση στο αποτυχημένο κατά του έμπολα φάρμακο (ρεμντεσιβίρη), με βάση δοκιμή που έκανε η ίδια η εταιρία που το παράγει, η Gillead, κάτι που ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες είναι σκανδαλώδες καθώς άλλες μικρότερες έρευνες δεν το βρήκαν αποτελεσματικό. Το μόνο εύρημα που παρουσίασε η έρευνα της εταιρίας ήταν ότι μειώνει τον χρόνο παραμονής του ιού στο σώμα κατά πέντε μέρες. Τα δεδομένα της δοκιμής δεν δόθηκαν σε άλλους επιστήμονες και χρειάστηκε ο λόγος του διευθυντή του FDA, του Antoni Fauci, για να εγκριθεί κακήν κακώς το φάρμακο. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Fauci κάνει κάτι τέτοιο καθώς το είχε κάνει πρώτη φορά στο AIDS (για περισσότερα, στο μοναδικό και επίκαιρο όσο ποτέ βιβλίο μου «Θανάσιμες Θεραπείες», εκδόσεις Etra, 2011).
Στο πεδίο των εμβολίων γίνεται και εκεί το σώσε. Στο όνομα του κατ’ επείγοντος, ολόκληρα στάδια ασφάλειας των δοκιμών παραγκωνίζονται, και μάλιστα όταν προηγούμενα εμβόλια κατά κορωνοϊών σε ζώα έκαναν τους ιούς περισσότερο θανατηφόρους καθώς επάγουν υπέρμετρη αντίδραση του ανοσοποιητικού.
Λένε πως ποτέ η επιστήμη δεν προχώρησε τόσο γρήγορα, όταν φαίνεται πως ποτέ δεν προχώρησε τόσο βιαστικά και πρόχειρα. Και το προχώρησε είναι μάλλον ευφημισμός καθώς χρειάζεται μόνο μια ματιά να ρίξει κανείς στις κατά καιρούς δηλώσεις αρμοδίων (https://agriazwa.blogspot.com/2020/04/blog-post_30.html)
Ας πάμε τώρα στις συνέπειες της ίδιας της καραντίνας στη δημόσια υγεία. Λόγω του εγκλεισμού, τα ανοσοποιητικά συστήματα, πρωτίστως των παιδιών, θα έχουν κακή επίδοση το επόμενο φθινόπωρο-χειμώνα, με ενδεχόμενο δεύτερο κύματα της πανδημίας να χτυπάει πολύ χειρότερα. Τα ποσοστά ανεργίας στην χώρα μας θα ανέβουν κατά 10-20% για κάποιο διάστημα. Σε κάθε 1,5% ανόδου του ποσοστού ανεργίας, σε χώρες με τον πληθυσμό μας αντιστοιχούν 100 αυτοκτονίες, όπως πολύ καλά μάθαμε τα προηγούμενα χρόνια. Τυχόν 20% ανόδου, σημαίνει 1600 νεκρούς, ενώ μυστήριο παραμένει το πώς θα βρεθούν οι πόροι για τη δημόσια υγεία υπό τόσο ακραίες οικονομικές συνθήκες, όταν μάλιστα μπορεί να υποστούμε κι άλλες μηνιαίες καραντίνες από το ερχόμενο φθινόπωρο και με το παγκόσμιο κραχ και τις χρεοκοπίες να καιροφυλακτούν.
Η καραντίνα καθυστερεί την επιδημία και τους θανάτους της. Δεν την αναχαιτίζει. Μακροπρόθεσμα, κρίνουμε ότι ο πανικός θα έχει περισσότερους νεκρούς από την ίδια την πανδημία, καθώς, και μεγαλύτερη θνητότητα προκαλεί, αλλά και σκοτώνει ζωτικά τμήματα της επιστήμης και της οικονομίας που με την σειρά τους θα σκοτώσουν ακόμη περισσότερο κόσμο.