Ο «έλεγχος της διαφάνειας του πολιτικού βίου είναι πολύ σημαντικό διακύβευμα», η δε Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη «λόγω της θέσης της στο δημόσιο βίο, θα πρέπει να επιδεικνύει μεγαλύτερη ανοχή στην κριτική και τον έλεγχο των πράξεών της, ακόμη και στην έντονη κριτική, με δυσμενείς χαρακτηρισμούς και εκφράσεις, αλλιώς θα επιβαλλόταν καθήκον σιγής στον Τύπο».
Αυτά είναι μόνο δύο ενδεικτικά σημεία του σκεπτικού μιας πολύ σημαντικής απόφασης που εξέδωσε πριν από μερικούς μήνες το Πολυμελές Πρωτοδικείο της Αθήνας, δικαιώνοντας το Documento σε βάρος του οποίου είχε στραφεί με αγωγή η σύζυγος του Κυριάκου Μητσοτάκη για τουλάχιστον δέκα δημοσιεύματα, διεκδικώντας αποζημίωση… μισού εκατομμυρίου ευρώ.
Σε αυτά τα δημοσιεύματα αποκαλύπτονταν –μεταξύ άλλων– οι σχέσεις της Μ. Μητσοτάκη με offshore εταιρείες, η μη υποβολή δήλωσης πόθεν έσχες αλλά και η «βολική» διάσταση με τον Κυρ. Μητσοτάκη, που δεν ήταν ανεξάρτητη από την υποβολή πόθεν έσχες.
Το πόθεν έσχες και το σπίτι
Πέρα από την ουσία της απόφασης, που αφορά το περιεχόμενο των δημοσιευμάτων για τα οποία το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η εφημερίδα κατέγραψε την αλήθεια χρησιμοποιώντας όλα τα αποδεικτικά στοιχεία, ιδιαίτερη βαρύτητα για την ανεξάρτητη δημοσιογραφία έχει το σκεπτικό του δικαστηρίου σε σχέση με τον επιβεβλημένο έλεγχο στα δημόσια πρόσωπα αλλά και την ανοχή που οφείλουν να δείχνουν οι ίδιοι οι ελεγχόμενοι απέναντι σε αποκαλυπτικά δημοσιεύματα όπως αυτά του Documento.
Στην επίμαχη απόφαση, το σκεπτικό της οποίας είναι πιλοτικό για παρόμοιες περιπτώσεις άσκησης ελέγχου και κριτικής σε δημόσια πρόσωπα, γίνεται λόγος:
-Για το δημοσιογραφικό καθήκον που είναι η ορθή ενημέρωση της κοινής γνώμης, ενώ για τα επίδικα δημοσιεύματα τονιζόταν ότι τα πραγματικά περιστατικά στα οποία αναφέρονταν και «αποτελούν τον πυρήνα της είδησης, είναι αληθινά, ακριβή και αντικειμενικά αναμφίβολα». Eν προκειμένω δηλαδή οι δικαστές αποφάνθηκαν ότι είναι δικαιολογημένες οι αμφιβολίες που εκφράζονται για το βάσιμο ή όχι της διάστασης για την αποφυγή της δήλωσης πόθεν έσχες από το ζεύγος Μητσοτάκη. Πόσο μάλλον όταν τα περιουσιακά στοιχεία που αναφέρει το Documento αποκτήθηκαν από τη Μ. Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη την επίμαχη περίοδο που δεν έγινε υποβολή πόθεν έσχες. Αληθείς θεωρεί το δικαστήριο τις σχέσεις με τον γνωστό δικηγόρο Σταύρο Παπασταύρου ο οποίος ήταν μέλος των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών της. Αληθή και δικαιολογημένα στο όνομα της ενημέρωσης του κοινού θεωρεί το δικαστήριο όσα αποκαλύφθηκαν για το σπίτι του Βολταίρου στο Παρίσι, πράγμα το οποίο και οι δικαστές θεωρούν περίεργο, αφού το σπίτι αποκτήθηκε αμέσως μετά την υποτιθέμενη διάσταση.
-Ακόμη, στο ίδιο σκεπτικό, στα σημεία που έχουν και γενικότερη διάσταση, το δικαστήριο επισημαίνει το «δικαιολογημένο ενδιαφέρον του δημοσιογράφου, να πληροφορήσει το κοινωνικό σύνολο, για τη μη συμπερίληψη των περιουσιακών στοιχείων της κας Γκραμπόφσκι, στις δηλώσεις πόθεν έσχες του συζύγου της, για το χρονικό διάστημα, τόσο της διάστασης όσο και εκείνο μετά την επανασύνδεσή τους».
Το δικαστήριο αποφάσισε επίσης ότι «υπήρχε δικαιολογημένο ενδιαφέρον» από την πλευρά του δημοσιογράφου, με δεδομένο ότι η κ. Γκραμπόφσκι «ως σύζυγος βουλευτή και πλέον του αρχηγού του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης (σ.σ.: τότε), είναι πρόσωπο που προσελκύει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης». Πόσο μάλλον σήμερα λοιπόν, που είναι πλέον σύζυγος του πρωθυπουργού της χώρας.
Δημόσιου ενδιαφέροντος
Επίσης σε ό,τι αφορά την επιχειρηματική δραστηριότητα της κ. Γκραμπόφσκι, το δικαστήριο επίσης επισήμαινε στην απόφασή του ότι υπήρχε «δικαιολογημένο ενδιαφέρον» του δημοσιογράφου λόγω της ιδιότητας της συζύγου του προέδρου της ΝΔ «και του ενδιαφέροντος του κοινωνικού συνόλου, να πληροφορείται την επιχειρηματική της δραστηριότητα».
Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά εκείνη η απόφαση, ο Κώστας Βαξεβάνης «ενήργησε καλόπιστα, κατά την ενάσκηση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματός του, ως δημοσιογράφου, στο πλαίσιο του δικαιολογημένου δημοσιογραφικού ενδιαφέροντος, της μετάδοσης πληροφοριών δημοσίου ενδιαφέροντος που πηγάζει από το άρθρο 14 παρ. 2 του Συντάγματος, το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ και τους νόμους περί ελευθερίας του Τύπου, τηρώντας το καθήκον αλήθειας και έρευνας των ειδήσεων, που πρέπει να διέπει τη λειτουργία των ΜΜΕ».
Μάλιστα, κατά το δικαστήριο η ίδια η ενάγουσα κ. Γκραμπόφσκι «λόγω της θέσης της στο δημόσιο βίο, θα πρέπει να επιδεικνύει μεγαλύτερη ανοχή στην κριτική και τον έλεγχο των πράξεών της, ακόμη και στην έντονη κριτική, με δυσμενείς χαρακτηρισμούς και εκφράσεις, ως εν προκειμένω, αλλιώς θα επιβαλλόταν καθήκον σιγής στον Τύπο».