Η νέα έκθεση του Corporate Europe Observatory με τίτλο «Αιχμάλωτα κράτη: Όταν οι κυβερνήσεις της ΕΕ γίνονται κανάλι για τα εταιρικά συμφέροντα» προειδοποιεί για την επιρροή που έχουν τα εταιρικά λόμπι στη λήψη αποφάσεων της ΕΕ. Τα κράτη μέλη διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων της ΕΕ, αλλά πολύ συχνά δρουν ως μεσάζοντες για τα εταιρικά συμφέροντα.
Σύμφωνα με την έκθεση, τα εταιρικά λόμπι επηρεάζουν ενεργά τη λήψη αποφάσεων, μέσω υπουργών και αξιωματούχων, για να διασφαλίσουν ότι οι νόμοι και οι πολιτικές της ΕΕ είναι προς το συμφέρον τους.Αυτά τα εταιρικά λόμπι περιλαμβάνουν διάσημες εταιρείες όπως η Volkswagen και η Telefónica, εμβληματικούς τομείς όπως η χρηματοπιστωτική βιομηχανία στο Σίτι του Λονδίνου ή η πολωνική βιομηχανία άνθρακα και οι εμπορικές ενώσεις υψηλών δαπανών της ΕΕ, όπως η BusinessEurope και το CEFIC (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Βιομηχανίας Χημικών Προϊόντων). Είτε πρόκειται για την κλιματική αλλαγή, τα χρηματοοικονομικά, τα χημικά, την ιδιωτικότητα δεδομένων είτε πολλά άλλα θέματα, όταν κερδίζουν τα εταιρικά συμφέροντα, το δημόσιο συμφέρον χάνει.
Πολλοί από τους τρόπους με τους οποίους τα κράτη μέλη συμβάλλουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ είναι απόρρητοι και συχνά δεν μελετώνται. Η νέα έκθεση «Αιχμάλωτα κράτη: όταν οι κυβερνήσεις της ΕΕ γίνονται κανάλι για τα εταιρικά συμφέροντα» παρέχει μια επισκόπηση του τρόπου με τον οποίο τα κράτη μέλη δρουν ως κανάλι για την εταιρική επιρροή, είτε πρόκειται για το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (οι υπουργοί και οι υπάλληλοι συμμετέχουν στη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ και τη χάραξη πολιτικής), το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (όπου οι αρχηγοί των κυβερνήσεων των κρατών της ΕΕ κάνουν δηλώσεις σχετικά με τις ταξιδιωτικές οδηγίες της ΕΕ), ή τη δομή της επιτροπής της ΕΕ (η οποία παρέχει στα κράτη μέλη θέσεις-κλειδιά στο τραπέζι για να συζητήσουν τις τεχνικές και επιστημονικές λεπτομέρειες της νομοθεσίας της ΕΕ).
Κάποια από τα βασικά ευρήματα της έκθεσης είναι:
- Τα εταιρικά συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών ενώσεων της ΕΕ και των κρατών καθώς και των πολυεθνικών εταιρειών, κυριαρχούν πραγματικά στην άσκηση πίεσης στα κράτη μέλη για τη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ και έχουν πολλές επιτυχίες να επιδείξουν. Τα ελίτ εταιρικά λόμπι στοχεύουν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των ηγετών των κρατών μελών, με πρόσβαση που οι ΜΚΟ και τα συνδικάτα δεν μπορούν να συναγωνιστούν.
- Κατά συνέπεια, υπάρχει μια τεράστια ασυμμετρία επιρροής στη λήψη αποφάσεων από τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών δεν μπορούν να φτάσουν την προνομιακή πρόσβαση και την πολύ μεγαλύτερη ικανότητα άσκησης πίεσης και τους πόρους του εταιρικού τομέα.
- Τα κράτη μέλη και τα εθνικά εταιρικά λόμπι έχουν αναπτύξει μια συμβιωτική σχέση με την οποία το εθνικό εταιρικό συμφέρον – καθ’ ολοκληρίαν λανθασμένο – έχει γίνει συνώνυμο του εθνικού δημόσιου συμφέροντος όπως παρουσιάζεται στα φόρα της ΕΕ.
- Σε επίπεδο ΕΕ, τα κράτη μέλη έχουν απορροφήσει συλλογικά ορισμένες επιχειρησιακές ατζέντες και τις έχουν υιοθετήσει ως μέρος της ημερήσιας διάταξης σε επίπεδο ΕΕ, όπως η οικονομική διακυβέρνηση (αυστηροί δημοσιονομικοί κανόνες και λιτότητα) και η προστασία των επενδυτών στις εμπορικές συνθήκες (επιτρέποντας στις επιχειρήσεις να μηνύσουν κράτη με δισεκατομμύρια για αποζημίωση όταν οι κυβερνήσεις ενεργούν για την προστασία των ανθρώπων και του πλανήτη).
- Οι σύνθετες διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ, η έλλειψη διαφάνειας, ο αποκλεισμός των πολιτών στη λήψη αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο σχετικά με θέματα της ΕΕ και οι γενικά αδύναμοι εθνικοί κοινοβουλευτικοί μηχανισμοί συνέβαλαν στη δημιουργία έλλειψης λογοδοσίας και δημοκρατίας, που τα εταιρικά λόμπι εκμεταλλεύονται δεόντως.
Αυτή η έκθεση προειδοποιεί την κοινωνία των πολιτών και τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων για την απειλή που αποτελούν τα εταιρικά λόμπι, επηρεάζοντας τα κράτη μέλη, στην λήψη αποφάσεων της ΕΕ. Για να αρχίσει να αντιστρέφεται αυτό, θα χρειαστεί δράση από τις κυβερνήσεις, τα εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Συγκεκριμένα, χρειαζόμαστε επειγόντως νέα μοντέλα για τους πολίτες, ώστε να ενημερώνονται περισσότερο αλλά και να έχουν λόγο για τα θέματα που αφορούν την ΕΕ και με τα οποία τα κράτη μέλη έχουν την εντολή να αποφασίσουν.