Το να μην έχεις δουλειά, είναι ντροπή. Το να έχεις χάσει τη δουλειά σου, ακόμη μεγαλύτερη. Από την μια μέρα στην άλλη, ο εργοδότης έχει αντικατασταθεί με το ταμείο ανεργίας, οι ατελείωτοι διάδρομοι των γραφείων με τις ατελείωτες βόλτες στα πάρκα, οι έμπειροι συνάδελφοι, με τους οκνηρούς θαμώνες των συνοικιακών καφετεριών. Έτσι ξαφνικά, κατέρρευσε η κοινωνική αξία, που σου προσέδιδε επί τόσα συναπτά έτη η δουλειά σου.
Σάμπως είσαι, ο πρώτος ή ο τελευταίος απολυόμενος σ” αυτόν τον κόσμο; Κι όμως θέλεις να κρυφτείς. Να μη μάθει κανείς, το μυστικό σου σαν να είσαι ο ήρωας στη γνωστή ταινία «Ελεύθερος ωραρίου» του Γάλλου σκηνοθέτη Λοράν Καντέ. Που κρύβει ακόμη κι από την οικογένειά του ότι απολύθηκε από τη δουλειά, προσποιούμενος ότι βρήκε καινούργια δουλειά στον ΟΗΕ, στη Γενεύη. Που για να ζήσει αναγκάζεται να αποσπά χρήματα εξαπατώντας γονείς και φίλους, περνώντας όλη τη βδομάδα στους δρόμους, στα πάρκινγκ και αλλού, ενώ τα Σαββατοκύριακα επιστρέφει κοντά στη γυναίκα και τα τρία παιδιά του.
Η ταινία βασίζεται στην πραγματική ιστορία του Ζαν-Κλοντ Ρομάν που για 18 χρόνια ξεγελούσε την οικογένειά του κάνοντας όλους να πιστέψουν ότι, εργαζόταν ως ερευνητής στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και όταν αποκαλύφθηκε το ψέμα του, το φινάλε ήταν δραματικό… Στη θέση του θα μπορούσε να είναι ο Γκαρσία Ν. από τη Βαρκελώνη, ο Τζέησον Β. από το Κονέκτικατ, η Λύδια Μ. από την Αθήνα. Ευρωπαίος ή Αμερικανός πολίτης. Τεχνίτης ή γιάπης. Μεγαλοϋπάλληλος ή υπάλληλος για απλές διεκπεραιώσεις. Το ενδεχόμενο της απόλυσης δεν εξαιρεί κανέναν, πολύ περισσότερο τώρα που η διεθνής οικονομική κρίση, αρχίζει να τυλίγεται σαν το κουβάρι γύρω από το λαιμό των εργαζομένων.
Η εργασία είναι τα διόδια που κόβουν τον κόσμο στα δύο. Από εδώ οι «άθλιοι» και από εκεί οι προνομιούχοι. Από εδώ η κοινωνική υπεροχή, ο θαυμασμός και οι ανέσεις, από εκεί το ταμείο ανεργίας και ο εξευτελισμός. Ο άνεργος πρέπει να εφευρίσκει απίθανους τρόπους για να επιβιώσει, βιώνοντας ένα είδος προσωπικής κόλασης από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει, παρά μόνο με την ανεύρεση της νέας του εργασίας.
Δουλεύω, άρα υπάρχω. Ακόμη κι αν η εξαντλητική δωδεκάωρη εργασία, σου στερεί την προσωπική ζωή, σε ανταμείβει και πάλι με τον σεβασμό, την εκτίμηση και την κοινωνική καταξίωση. Στο νέο εργασιακό σύμπαν, οι σκληρά εργαζόμενοι πλέον, θα επιζητούν τον ανύπαρκτο ελεύθερο χρόνο και οι «ελεύθεροι ωραρίου» άνεργοι να τρυπώσουν επιστρατεύοντας μεθοδικότητα, επιμονή αλλά και προκλητικότητα σε μία θέση εργασίας.
Άντζελα Ζιούτη