Συνέντευξη: Λουκάς Κατσίκας
Από εγκέφαλος και βασικός εμπνευστής ενός από τα σημαντικότερα συγκροτήματα στην ιστορία της μουσικής, ο τραγουδιστής των θρυλικών Talking Heads εξακολουθεί να αποτελεί μέχρι σήμερα έναν ανήσυχο, σταθερά απρόβλεπτο και πολυσχιδή καλλιτέχνη της σκεπτόμενης ποπ. Μια κουβέντα μαζί του αποτελεί ευχαρίστηση, όπως και οι ενδιαφέρουσες δουλειές που παραδίδει κάθε χρόνο.
Ξεκινήσατε τους Talking Heads έχοντας κάποιες συγκεκριμένες προσδοκίες στο μυαλό σας για το συγκρότημα; Ή μάλλον αφήσατε τα πράγματα να σας οδηγήσουν;
Επειδή δεν είχαμε κάποιο σαφές σχέδιο καριέρας, μείναμε ελεύθεροι να κινηθούμε προς έναν σωρό διαφορετικές κατευθύνσεις. Δεν περιοριστήκαμε, θέλαμε πάνω απ’ όλα να εξερευνήσουμε, να πειραματιστούμε. Επίσης κάναμε πολλές περιοδείες στο ξεκίνημά μας κι αυτό μας ωφέλησε πολύ. Μας έδεσε, μας έκανε ευρύτερα γνωστούς και μας βοήθησε να γίνουμε καλύτεροι μουσικοί.
Σε πείσμα εκείνης της περιόδου των 70’s, που αγαπούσε τις μεταμορφώσεις επί σκηνής και ήθελε τους καλλιτέχνες να μοιάζουν όσο το δυνατόν πιο εξεζητημένοι και φανταχτεροί, εσείς προσπαθήσατε να χτίσετε για τους Talking Heads ένα εντελώς ανεπιτήδευτο προφίλ.
Είναι απλό: Πίστευα ότι το να μοιάζεις όσο το δυνατόν πιο κοινός και φυσιολογικός όταν όλοι γύρω σου καμώνονταν τους ροκ αστέρες ή επιδίδονταν σε έναν σωρό θεατρινισμούς, είναι ο πιο ανατρεπτικός τρόπος που υπάρχει. Αντιπαθώ την τάση που έχουν πολλοί μουσικοί να δημιουργούν ελκυστικές μυθολογίες γύρω από τους εαυτούς τους, νομίζοντας ότι έτσι αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον ή γίνονται πιο αρεστοί και ακαταμάχητοι. Δεν βρίσκω τίποτα το ουσιώδες και τίποτα το αυθεντικό σε κάτι τέτοιο.
Το 1986 σκηνοθετήσατε μια δική σας ταινία, με τίτλο «True Stories». Παρ’ όλο που έτυχε ενθαρρυντικής υποδοχής, δεν το επιχειρήσατε ξανά, γιατί;
Διότι διαπίστωσα πως δεν είχα την υπομονή να ασχοληθώ με τους μηχανισμούς που απαιτούνται για την πραγματοποίηση μιας ταινίας. Είναι πολύ πιο σύνθετη και απαιτητική διαδικασία το να υλοποιείς ένα φιλμ από το να γράφεις έναν δίσκο. Απαιτεί εξωφρενικά μεγάλη επένδυση χρόνου εκ μέρους σου. Κι εμένα μου αρέσει να μη μένω στάσιμος για πολύ καιρό σε κάτι.
Πώς σας φαίνεται ο τρόπος με τον οποίο παράγει κανείς μουσική στις μέρες μας ή έχει πρόσβαση σε αυτήν;
Υπάρχει κάτι οπωσδήποτε ενθαρρυντικό στο γεγονός ότι η τεχνολογία κατέστησε πλέον δυνατό το να μπορεί κάποιος να ολοκληρώσει έναν δίσκο φτηνά και αποκλειστικά με τους όρους του. Με αυτό τον τρόπο οι μουσικοί δεν χρειάζεται πλέον να είναι δέσμιοι κάποιας δισκογραφικής, μπορούν να έχουν όσο δημιουργικό έλεγχο επιθυμούν και να γίνονται οι μόνοι κυρίαρχοι του έργου τους. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό. Το αν οι μουσικοί αυτοί θα καταφέρουν ποτέ έτσι να αποκτήσουν χρήματα ή απήχηση, βέβαια, είναι κάτι για το οποίο πολύ αμφιβάλλω.
Βρισκόμαστε, ούτως ή άλλως, στην εποχή όπου μέχρι κι ο τρόπος με τον οποίον ακούμε μουσική μοιάζει να έχει γίνει πιο φτηνός και επιπόλαιος.
Τι να σας πω. Eχει επενδυθεί απίστευτος χρόνος και κόπος για να τελειοποιηθεί ο τρόπος με τον οποίον απολαμβάνουμε ηχητικά έναν δίσκο ή ένα τραγούδι και φτάσαμε ξαφνικά στο σημείο όπου μπορεί κανείς να ακούει τη μουσική από το κινητό του ή από ένα ζευγάρι υποτυπώδη ακουστικά, υποβάλλοντας τα αυτιά του στο πλέον αμφίβολης ποιότητας ηχητικό αποτέλεσμα. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι δεν έχω πρόβλημα με αυτό τον τρόπο. Γιατί κι εγώ περίπου έτσι μεγάλωσα. Από ένα μικρό τρανζίστορ ξεκίνησα να ακούω μουσική. Ετσι ήρθα πρώτη φορά σε επαφή μαζί της.
Πώς μπορεί ένας καλλιτέχνης να επιβιώσει πλέον στις μέρες που η πτώση των πωλήσεων στη δισκογραφία είναι ιλιγγιώδης και η στήριξη από τις μεγάλες εταιρείες ελάχιστη;
Είναι πολύ δύσκολο. Προσωπικά στάθηκα τυχερός γιατί η καριέρα μου συνέπεσε σε μεγάλο βαθμό με την εποχή που οι δισκογραφικές εταιρίες επένδυαν χρήματα για να στηρίξουν ακόμη και μεσαίου βεληνεκούς καλλιτέχνες, κάτι το οποίο δεν ισχύει καθόλου πια. Από τις στρατηγικές μάρκετινγκ και προώθησης των εταιρειών ωφελούνται πλέον μόνο τα μεγάλα και εμπορικά ονόματα. Ενας μικρός και ανερχόμενος τραγουδοποιός ή ένα εναλλακτικό γκρουπ πολύ δύσκολα θα μπορέσει να πείσει σήμερα κάποιον να επενδύσει χρήματα ή χρόνο για χάρη του.
Νοσταλγείτε καθόλου το παρελθόν;
Οχι, δεν τρέφω την παραμικρή νοσταλγία και γενικώς δεν λειτουργώ έτσι ως άνθρωπος. Νιώθω περήφανος για κάποια πράγματα που κάναμε ή για το πώς αυτά κατάφεραν να αντέξουν αξιοπρεπώς στη δοκιμασία του χρόνου και κάτι τέτοιο μου είναι αρκετό.
ΠΑΡΑΜΕΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΦΩΣ
35 χρόνια συμπληρώνονται από την πρώτη κυκλοφορία του «Remain in Light» των Talking Heads, ενός αλμπουμ που φιγουράρει στις λίστες με τους καλύτερους δίσκους ever.
Δημοσιεύτηκε στο HOMME, τεύχος 113 – Ιούνιος 2015